ΤΟΥΣ ΤΡΙΣ ΜΕΓΙΣΤΟΥΣ ΦΩΣΤΗΡΑΣ…

Ο Ιανουάριος είναι διάσπαρτος από εορτές πολλών πατέρων της εκκλησίας μας. Αγίων οι οποίοι με τα έργα και την ζωής εδραίωσαν την ορθόδοξη πίστη. Τρις από εκείνους είναι και οι Άγιοι Βασίλειος αρχιεπίσκοπος Καισαρείας, Γρηγόριος ο Θεολόγος και Ιωάννης ο Χρυσόστομος πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως, οι οποίοι αν και εορτάζουν σε ξεχωριστή ημέρα μέσα σε αυτόν τον μήνα ο κάθε ένας, εν τούτοις η εκκλησία μας έχει ορίσει τον κοινό εορτασμό τους την 30^η Ιανουαρίου για να τονισθεί η προσφορά τους στην εκκλησία του Χριστού και στην παιδεία.

 

Ο κοινός εορτασμός τους

Ο κοινός εορτασμός τους καθιερώνεται στα μέσα του 11^ου αιώνα στα χρόνια που αυτοκράτορας του Βυζαντίου ήταν ο Αλέξιος Α΄ ο Κομνηνός από τον μητροπολίτη Ευχαϊτών Ιωάννη Μαυρόποδα. Αιτία του κοινού αυτού εορτασμού υπήρξε η διαφωνία μεταξύ των χριστιανών και ιδιαίτερα αυτών του επιστημονικού χώρου για το ποιος από τους τρις αγίους πατέρες ήταν μεγαλύτερος και σπουδαιότερος. Για να πάψει αυτή η αναστάτωση ο μητροπολίτης Ευχαϊτών Ιωάννης ορίζει τον κοινό εορτασμό τους, έτσι ώστε η τριάδα αυτή να συμβολίζει μεταφορικά την Αγία Τριάδα και τον ρόλο τον πατέρων στη διαμόρφωση του τριαδικού δόγματος, αλλά και για να υποδηλώσει τα όρια προσέγγισης του ελληνικού φιλοσοφικού στοχασμού με την χριστιανική πίστη.

Οι τρις ιεράρχες Βασίλειος ο Μέγας, Γρηγόριος ο Θεολόγος και Ιωάννης ο Χρυσόστομος διαχρονικά υπήρξαν οι προστάτες των ελληνικών γραμμάτων. Κατά τον 19^ο αιώνα τόσο στην Κωνσταντινούπολη (1805), όσο και στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης (1812-1813) και Ιόνιο Ακαδημία κατ’ αυτήν την ημέρα τελούσαν μνημόσυνα υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των ευεργετών και δωρητών των σχολείων της εποχής. Το 1841 στις 9 Αυγούστου και ενώ το νεοσύστατο ελληνικό κράτος έκανε τα πρώτα του βήματα μετά από τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς το Ακαδημαϊκό Συμβούλιου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών αποφασίζει να τελέσει μνημόσυνο υπέρ των ευεργετών του Πανεπιστημίου κατά την εορτή των Τριών Ιεραρχών και έτσι φτάνουμε στο 1911 οπότε και επίσημα το Πανεπιστήμιο Αθηνών καθιερώνει την 30^η Ιανουαρίου, επίσημη εορτή της ελληνικής παιδείας.

Η Συμβολή των Τριών Ιεραρχών

Οι Τρεις Ιεράρχες πρωτοστάτησαν σε όλους τους τομείς της πνευματικής ζωής. Άσκησαν στον μεγαλύτερο βαθμό την φιλανθρωπία και ανακούφισαν τον ανθρώπινο πόνο. Δίδασκαν καθημερινά τους πιστούς, αναλύοντας τους τις αλήθειες της Πίστεώς μας. καθόρισαν συστηματικά τη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας (οι Θείες Λειτουργίες των Αγίων Βασιλείου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου είναι μία αιώνια παρακαταθήκη που άφησαν στην εκκλησία και τους χριστιανούς ανά τους αιώνες). Συνέγραψαν θαυμάσια συγγράμματα τα οποία ξεπέρασαν την φθορά του χρόνου και είναι πάντα επίκαιρα ακόμα και στις ημέρες μας. Διέσωσαν πολλά στοιχεία της ελληνικής γραμματείας, χωρίς την συμβολή των οποίων θα είχαν χαθεί.

Όμως και η βιωτή τους αποτελεί φωτεινό φάρο για τους χριστιανούς, όλων των εποχών. Παράδειγμα προς μίμηση για τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές, την νέα γενιά, η οποία θα πάρει την σκυτάλη για την δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου. Και τι ποιο όμορφο και μεγάλο από το παράδειγμα ζωής των Τριών Ιεραρχών, οι οποίοι ήταν ασυμβίβαστοι  με το κακό και την αμαρτία. Οι οποίοι δεν γνώριζαν την γλώσσα του συμβιβασμού και της διπλωματίας, αλλά την γλώσσα και τις εντολές του Ιερού Ευαγγελίου. Προτίμησαν να χάσουν την θέση τους και αυτή ακόμα την ζωή τους, όπως ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο οποίος εκοιμήθει  στην εξορία, παρά να συμβιβαστούν σε θέματα αρχών και πίστεως. Δεν σκέφτηκαν ποτέ ότι αυτός που ήταν απέναντι τους ήταν αυτοκράτορας ή άρχοντας, όταν πείραζαν το ποίμνιο ή την ορθόδοξη πίστη δεν δίστασαν να τους ασκήσουν έλεγχο με όποιο κόστος.

Η εορτή των Τριών Ιεραρχών, είναι μία ευκαιρία να διδάξουμε πρώτα και πάνω από όλα τα παιδιά μας, το μέλλον αυτού του τόπου, ότι η παιδεία ανοίγει τους ορίζοντες και τα μάτια της ψυχής. Ότι όπως οι άγιοι Βασίλειος ο Μέγας, Γρηγόριος ο Θεολόγος και Ιωάννης ο Χρυσόστομος ήταν πανεπιστήμονες, είχαν τρυγήσει σαν μέλισσες το νέκταρ την ανθρώπινης σοφίας, έτσι και η νέα γενιά πρέπει να εντρυφήσει στα γράμματα, όχι σαν μία ξερή και στείρα αποστηθίσει, αλλά σαν βίωμα και τρόπο ζωής, όπως μας τον παραδίδουν οι πατέρες μας.