Σήμερα Τετάρτη 10 Απριλίου, η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη, του Αγίου Γρηγορίου του Ε΄ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος σαν σήμερα, ανήμερα του Πάσχα του 1821, κρεμιέται στην κεντρική πύλη του Οικουμενικού Πατριαρχείο . Τιμώντας την μνήμη του, λόγω και των πολλών ενοριτών μας, οι οποίοι και κατάγονται από της περιοχή της Δημητσάνας από την οποία και γεννήθηκε, αλλά και από την ευρύτερη περιοχή της Αρκαδίας, τελέσαμε σήμερα το απόγευμα, εσπερινή προηγιασμένη Θεία Λειτουργία κατά την οποία και ψάλλαμε την ακολουθία του. Παρακάτω παραθέτουμε δυο λόγια για την ζωή και το μαρτύριο του Αγίου Γρηγορίου, τα οποία και είπαμε προς το εκκλησίασμα προ της απολύσεως.
"Τιμάμε σήμερα, αγαπητοί μου την μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Ε΄ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος σαν σήμερα, 10 Απριλίου του 1821, ανήμερα του Πάσχα απαγχονίζεται στην κεντρική πύλη του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Φανάρι. Αιτία η σταθερή και ακλώνιτη πίστη του στον Χριστό και στα ιδανικά του Ελληνικού Έθνους για το οποίο στάθηκε αληθινός πατέρας και πρόμαχος στην δυσκολότερη μα και μεγαλύτερη στιγμή της ιστορίας του. Ως πραγματικός εθνάρχης, όπως άλλωστε ήταν ο ρόλος του Πατριάρχου κατά τα 400 χρόνια της τουρκοκρατία, δίνει το ίδιο του το αίμα για να προασπίσει το δικαίωμα των Ελλήνων στην ελευθερία, αλλά και ως πραγματικός ποιμένας, ανεβαίνει τον δικό του Γολγοθά με σκοπό να σώσει τον Ελληνικό πληθυσμό της Κωνσταντινούπολης από την γενική σφαγή. Με πραγματική συναίσθηση της ευθύνης του, ως επίσκοπος της ορθόδοξης εκκλησίας ποτίζει με το αίμα του το δέντρο της πίστεώς μας και της πατρίδας. Είναι συγκλονιστικά τα λόγια που λέει προφητικά λίγο πριν το μαρτύριο του: «Χρεωστοῦμεν», έλεγε, «νὰ ποιμαίνωμεν καλῶς τὰ ποίμνιά μας καὶ χρείας τυχούσης νὰ κάμωμεν, ὅπως ἔκαμεν ὁ Ἰησοῦς δι’ ἠμᾶς διὰ νὰ μᾶς σώση....».
Δεν φεύγει από την Πόλη του, δεν καταφεύγει ούτε στην Πελοπόννησο για να ηγηθεί της Επανάστασης, ούτε στην Δύση όπως τον προτρέπουν πολλοί μένει πιστός στο καθήκον και τους λέει: «Μὲ προτρέπετε εἰς φυγήν. Μάχαιρα θὰ διέλθη τᾶς ρύμας τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ λοιπῶν πόλεων τῶν χριστιανικῶν ἐπαρχιῶν. Ὑμεῖς ἐπιθυμεῖτε ὅπως ἐγὼ μεταμφιεζόμενος καταφύγω εἰς πλοῖον ἢ κλεισθῶ ἐν οἰκίᾳ οἱουδήποτε εὐεργετικοῦ ὑμῶν Πρεσβευτοῦ, ν’ ἀκούω δὲ ἐκεῖθεν πῶς οἱ δήμιοι κατακρεουργούσι τὸν χηρεύοντα λαόν. Οὐχί! Ἐγὼ διὰ τοῦτο εἶμαι Πατριάρχης, ὅπως σώσω τὸ Ἔθνος μου, οὐχὶ δὲ ὅπως θὰ θεωρήσωσιν ἀδιαφόρως πῶς ἡ πίστις αὐτῶν ἐξυβρίσθη ἐν τῷ προσώπῳ μου. Οἱ Ἕλληνες, οἱ ἄνδρες τῆς μάχης, θὰ μάχωνται μετὰ μεγαλυτέρας μανίας, ὅπερ συχνάκις δωρεῖται τὴν νίκην. Εἰς τοῦτο εἶμαι πεπεισμένος. Βλέπετε μεθ’ ὑπομονῆς εἰς ὅτι καὶ ἂν μοῦ συμβῇ. Σήμερον (Κυριακὴ τῶν Βαΐων) θὰ φάγωμεν ἰχθεῖς, ἀλλὰ μετὰ τίνας ἡμέρας καὶ ἴσως καὶ ταύτην τὴν ἑβδομάδα οἱ ἰχθεῖς θὰ μᾶς φάγωσιν… Ναί, ἂς μὴ γίνω χλεύασμα τῶν ζώντων. Δὲν θὰ ἀνεχθῶ ὥστε εἰς τᾶς ὁδοὺς τῆς Ὀδησσοῦ, τῆς Κερκύρας καὶ τῆς Ἀγκῶνος διερχόμενον ἐν μέσῳ τῶν ἀγυιῶν νὰ μὲ δακτυλοδείκτωσι λέγοντες: “Ἰδοὺ ἔρχεται ὁ φονεὺς Πατριάρχης”. Ἂν τὸ Ἔθνος μου σωθῆ καὶ θριαμβεύση, τότε πέποιθα θὰ μοῦ ἀποδώση θυμίαμα ἐπαίνου καὶ τιμῶν, διότι ἐξεπλήρωσα τὸ χρέος μου… Ὑπάγω ὅπου μὲ καλεῖ ὁ νοῦς μου, ὁ μέγας κλῆρος τοῦ Ἔθνους καὶ ὁ Πατὴρ ὁ οὐράνιος, ὁ μάρτυς τῶν ἀνθρωπίνων πράξεων».
Και πραγματικά ο Άγιος με δύναμη και θάρρος, αφήνει την τελευταία του πνοή για του Χριστού την πίστη την Αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία. Κρεμιέται στην πύλη του Πατριαρχείο, η οποία από τότε από σεβασμό μένει κλειστή. Εξαγοράζεται το σώμα του από τους Εβραίους της Κωνσταντινούπολης και περιφέρεται στους δρόμους της και πετιέται στην θάλασσα, η οποία όμως δεν παρασέρνει στο βυθό, αλλά δίνει στον πλοίαρχο Μ. Σκλάβο, ο οποίος και το μεταφέρει στην Οδησσό όπου και τοποθετείτε στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος.
Το μαρτυρικό τέλος όμως του Γρηγορίου, γίνεται ο δυνατός άνεμος για να ανάψει για τα καλά η φλόγα της επανάστασης. Οι Ρωμιοί παλεύουν τώρα και για να εκδικηθούν τον θάνατο του Πατριάρχου τους, ο οποίος στην συνείδηση του λαού, ήταν ήδη Άγιος.
Το 1871 η Εκκλησία της Ελλάδος ζητάει το λείψανο του ιερομάρτυρος Γρηγορίου να έλθει στην ελεύθερη πλέον πατρίδα και με τιμές την 25η Αυγούστου τοποθετείται στον Καθεδρικό Ναό των Αθηνών, όπου και βρίσκεται μέχρι και σήμερα.
Ο Άγιος Γρηγόριος. Αγιογραφία στην Ιερά Μονή των Στροφάδων, όπου εκάρη μοναχός
Το μαρτύριο του Αγίου Γρηγορίου. Λαϊκή εικόνα εποχής
Η λάρνακα του Αγίου στον Καθεδρικό Ναό Αθηνών
Ο ανδριάντας του Αγίου ο οποίος βρίσκεται στην είσοδο του Πανεπιστημίου Αθηνών
Η Κεντρική πύλη του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Φανάρι, όπου και απαγχονίστηκε ο Πατριάρχης Γρηγόριος και η οποία από τότε προς ένδειξη τιμής και σεβασμού παραμένει κλειστή.
.JPG)
