Τα λάθη που κάνουμε στην Ιερά Εξομολόγηση

Για τη συγχώρηση των παραπτωμάτων μας απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αλήθεια και η ειλικρινής εξαγόρευση. Αλλά ποιοί είναι εκείνοι, πού, ενώ ξεκινούν με διάθεση εξαγορεύσεως των παραπτωμάτων τους, στο  δρόμο σκοντάφτουν και δεν είναι ειλικρινείς στην όμορφη αυτήν ευκαιρία, όπου έχουν δυνατότητα απαλλαγής από τα αμαρτήματα και τα πλημμελήματα τους;

Πρώτον: Αυτοί που κρύβουν τις αμαρτίες τους, γιατί ντρέπονται να τις εξαγορεύσουν. Ο Σατανάς πάντα ενθαρρύνει τον άνθρωπο, όταν πρόκειται να αμαρτήσει. Όταν όμως έλθει η ώρα της μετάνοιας τον αποθαρρύνει με την ντροπή. Ντρέπομαι λέγει. Πώς να παρουσιάσω στο  φώς αυτά που έκανα στο  σκοτάδι; Ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει: Συ να μη πεισθείς σ’ αυτήν την προτροπή του Σατανά. Και ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης προτρέπει τους  χριστιανους λέγοντας: Με πολύ θάρρος αποκαλύψατε τα μεγάλα σας αμαρτήματα αποκαλύψτε αυτά, που είναι φωλιασμένα στο  βάθος της ψυχής σας αποκαλύψτε, όπως αποκαλύπτει ο ασθενής στο  γιατρό τα κρυμμένα του τραύματα. Έτσι και μόνο θα πετύχετε τη θεραπεία

Δεύτερον: Αυτοί που ομολογούν ότι αμάρτησαν, αλλά το βάρος της αμαρτίας το ρίχνουν σε τρίτους. Η διάθεση αυτή, της επιρρίψεως της αμαρτίας στους άλλους, φαίνεται καθαρά και στο  πρώτο βιβλίο της Π. Διαθήκης, τη Γένεση. Εκεί παρατίθεται από τον ιερό συγγραφέα, τον προφήτη Μωυσή, ένας διάλογος, που είναι ιδιαίτερα κατατοπιστικός. Λέγει ο Θεός στον Αδάμ, που παρέβη την εντολή και έφαγε από το δένδρο της γνώσεως του καλού και του κακού, «Ποιός σου ανήγγειλε ότι είσαι γυμνός, εκτός αν έφαγες από το δένδρο, από το όποιο και μόνο σου απαγόρευσα να φάγεις;» και ο Αδάμ άπαντά: «ή γυνή, ην έδωκας μετ εμού, αύτη μοι έδωκεν από του ξύλου, και έφαγον». Και είπε Κύριος ο Θεός τη γυναικί «τι τούτο εποίησας;» και είπεν η γυνή· «ο όφις ηπάτησε με και έφαγον». στο  διάλογο αυτόν, παρατηρούμε ότι ο Αδάμ ρίχνει την ευθύνη για την πτώση του στη γυναίκα, Αλλά και στον ίδιο το Θεό, δε φταίω εγώ, Αλλά η γυναίκα που Εσύ μου  έδωσες. Και η Εύα ρίχνει την ευθύνη στον όφη. Αυτός με ηπάτησε λέγει.

Τρίτον: Αυτοί που αμαρτάνουν και θλίβονται όχι γιατί έσφαλαν ενώπιον του Θεού, Αλλά γιατί φοβούνται ότι με την κοινολόγηση των πραγμάτων θα θιγεί η αξιοπρέπεια τους.

Ίερ. Βασίλειος Ακριβόπουλος Πρωτοπρεσβύτερος

Ο διπλός εορτασμός της 25ης Μαρτίου στη ενορία μας

Με την δέουσα κατάνυξη και λαμπρότητα, όπως αρμόζει στη σημερινή ημέρα εορτάστηκε στον ναό της Παναγίας μας η διπλή εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου 1821. Την παραμονή τελέστηκε ο Μέγας Εσπερινός και ο παρακλητικός κανόνας της Παναγίας μας, ενώ το πρωί ο όρθρος και η Θεία Λειτουργία. Ακολούθως τελέστηκε η Επίσημη Δοξολογία επί τη Εθνική Επετείω παρουσία των Δημοτικών, Αστυνομικών αρχών και τον σχολείων της πόλης μας. ενώ στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε η επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των πεσόντων στους αγώνες τους έθνους μας πατέρων και αδελφών μας. 

Η Ποιμαντορική Εγκύκλιος του Σεβ. Μητροπολίτου Νικαίας κ.κ. ΑΛΕΞΙΟΥ επί τη Εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και τη Εθνική Επετείω της Εθνικής Παληγεννεσίας

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

 του Θεολόγου Μιχαήλ Χούλη 

Όταν η Ελισάβετ, που ήταν ξαδέλφη της Παναγίας και μητέρα του Ιωάννη του Βαπτιστή,  ήταν έγκυος στον 6ομήνα της, ο Θεός έστειλε τον αρχάγγελο Γαβριήλ σε μια φτωχή αγροτοποιμενική κωμόπολη της Γαλιλαίας, που λεγόταν Ναζαρέτ (είχε δεν είχε 300 κατοίκους). Αποστολή του ήταν να μεταδώσει το πιο σπουδαίο μήνυμα της ιστορίας, τη γέννηση του Θεανθρώπου, σε μια αρραβωνιασμένη κοπέλα, την Μαριάμ, με κάποιον που τον έλεγαν Ιωσήφ και καταγόταν απ’ τη γενιά του Δαβίδ.

Οι κοπέλες αρραβωνιάζονταν τότε σε ηλικία περίπου 14 ετών και οι άντρες σε ηλικία περίπου 22 ετών ή και λίγο περισσότερο. Η απιστία της γυναίκας μετά από ένα τέτοιο γεγονός, ή και η παντρεμένη που συλλαμβανόταν επί μοιχεία, επέφεραν τον δια του λιθοβολισμού θάνατο. Η Μαριάμ, όνομα που σημαίνει «δυναμική», είχε τη δύναμη του Θεού από βρέφος. Από τότε δηλαδή που οι ευσεβείς γονείς της την αφιέρωσαν στον Ναό των Ιεροσολύμων, μετά την απάντηση του Θεού στις προσευχές τους, διότι ήσαν άτεκνοι (Η ατεκνία για την εποχή εκείνη εθεωρείτο μεγάλο όνειδος και ντροπή). Η Παναγία κόρη της Ναζαρέτ έμεινε 12 χρόνια στο Ναό και επικοινωνούσε καθημερινά με το Θεό δια της καρδιακής προσευχής. Προετοιμάστηκε έτσι δια της χάριτος του Θεού στο να γίνει η μάνα του Υιού Του, αλλά και μάνα της Εκκλησίας.

ΟΙωσήφ, ευσεβής και δίκαιος άνδρας, είχε ήδη κι άλλα παιδιά από προηγούμενη αποθανούσα γυναίκα του (σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία), τα ονόματα των οποίων αναφέρονται στα Ευαγγέλια. Ο συγκεκριμένος γάμος που επρόκειτο να γίνει ήταν ειδική περίπτωση, αφού ο Ιωσήφ ήταν συγγενής της Θεοτόκου και σκοπό είχε την ανάληψη της φροντίδας της Μαριάμ, εφόσον μάλιστα οι γονείς της είχαν στο μεταξύ πεθάνει. Το επάγγελμα του Ιωσήφ ήταν οικοδόμος και ξυλουργός (δεν διαχωρίζονταν στην εποχή του, οι άνθρωποι ήσαν πολυτεχνίτες). Όχι μόνο κατασκεύαζαν και πουλούσαν (με τον Ιησού στη συνέχεια), σε μια αρκετά μεγάλη έκταση γύρω από τη Ναζαρέτ, γεωργικά μηχανήματα, άροτρα και αγροτικό εξοπλισμό, αλλά και επισκεύαζαν ή έκτιζαν σπίτια. Το περιβάλλον επομένως στο οποίο μεγάλωσε ο Ιησούς ξέφευγε από τα στενά όρια της ιδιαίτερης πατρίδας Του και απλωνόταν σε πλουσιότερες πόλεις με ποικιλία παραδόσεων και πολιτισμού, παράλληλα με την λειτουργική ζωή της Συναγωγής, στην οποία ο Χριστός από μικρός είχε ιδιαίτερη επίδοση.

Παρουσιάστηκε λοιπόν ο αρχάγγελος στην Μαριάμ και της είπε ότι είναι ευλογημένη και χαρισματικά προικισμένη, περισσότερο από όλες τις άλλες γυναίκες. Εκείνη ταράχτηκε με τα λόγια του και δεν κατάλαβε τι πραγματικά ο απεσταλμένος του Θεού εννοούσε. Ο Γαβριήλ τής εξήγησε ότι θα γεννήσει γιο που θα ονομαστεί Ιησούς. Αυτός θα είναι Υιός του Υψίστου, θα αναλάβει το θρόνο του Δαβίδ, και η βασιλεία Του δεν θα έχει τέλος. Επαληθεύτηκε επομένως η προφητεία του Ησαΐα που έλεγε: «Νά, η Παρθένος θα συλλάβει, θα γεννήσει γιο και θα ονομαστεί Εμμανουήλ, ήτοι: ο Θεός είναι μαζί μας» (7,14). «Εμμανουήλ» είναι το πνευματικό όνομα του Ιησού, που δείχνει τη θεϊκή Του φύση. Το Ευαγγέλιο του Ιωάννη μάς λέγει ακόμη: «Και ο Λόγος έγινε άνθρωπος και έστησε την σκηνή του ανάμεσά μας. Και είδαμε την θεϊκή του δόξα: Την δόξα που ο μοναχογιός την είχε απ’ τον πατέρα και ήρθε γεμάτος χάρη θεϊκή και αλήθεια για μας» (1,14).

Ηπάναγνη κόρη της Ναζαρέτ ρώτησε στη συνέχεια πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό, αφού δεν είχε σχέσεις συζυγικές με τον Ιωσήφ. Ο άγγελος τής απάντησε ότι θα γίνει με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος, γι’ αυτό και το παιδί θα ονομαστεί Υιός Θεού. Αυτό για τον Θεό δεν ενέχει βέβαια καμία δυσκολία, αν σκεφτούμε ότι δημιούργησε τον κόσμο από το μηδέν και ότι ανέστησε τον Υιό Του από τον τάφο. Της αποκάλυψε ακόμη ο αρχάγγελος ότι και η Ελισάβετ βρίσκεται στον 6ομήνα της εγκυμοσύνης της, αν και ήταν μεγάλη σε ηλικία, και αυτό της το είπε για να νιώσει η Παναγία πως ο Θεός είναι παντοδύναμος. Η Θεοτόκος τότε δέχτηκε το θέλημα του Θεού και η αξία της βρίσκεται ιδιαίτερα σ’ αυτό: Στο ότι δηλαδή υπάκουσε ελεύθερα σ’ Αυτόν, και αποδέχτηκε χωρίς καταναγκασμό να γίνει η μητέρα του Θεανθρώπου. Το δικό της «ναι» ήταν μάλιστα το «ναι» όλων των ανθρώπων στο θέλημα του Τριαδικού Θεού και η αρχή της συμφιλίωσης Ουρανού και γης. Αυτό δείχνει ότι ο Θεός θέλει πάντα την συνεργασία του ανθρώπου για να σωθεί ο τελευταίος. Δεν επιβάλλει με την βία την θέλησή του ο Θεός. Διαφορετικά καί στον αρχικό παράδεισο θα είχε επιβάλλει το θέλημά Του καί οι πρωτόπλαστοι δεν θα αμάρταναν. Αλλά δεν το έκανε γιατί δεν θα ήσαν ελεύθεροι οι άνθρωποι να διαλέξουν τον δρόμο που θέλουν να ακολουθήσουν. Ο άνθρωπος πλάσθηκε εθελότρεπτος. Με τη θέλησή του πέφτει και ελεύθερα πάλι αν θέλει σηκώνεται. Αυτή είναι η ομορφιά του. Η Παναγία υποτάσσεται στο θέλημα του Θεού με την θέλησή της. Είπε το ναι στον ερχομό του Υιού του Θεού, που συνέβη με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος. Όπως μοναδικό θαύμα ήταν η δημιουργία του κόσμου από το μηδέν, άλλο τόσο και ασύγκριτα ποιοτικό θαύμα από το Θεό ήταν το να γεννήσει η Παρθένος, χωρίς συνέργεια ανδρός, τον ίδιο το γιο του Θεού. Και αν δεν δεχόταν η Παναγία, το σχέδιο του Θεού θα είχε ναυαγήσει. Γι’ αυτό τιμούμε τόσο πολύ την Θεοτόκο. Διότι το δικό της ‘ναι’ είναι το ΝΑΙ όλης της πλάσης, στο θέλημα του Θεού να κατέβει στη γη και να μας ενώσει με τον εαυτόν Του.

Η ίδια γνώριζε φυσικά ότι αναλάμβανε τεράστιες ευθύνες. Θα γαλουχούσε και θα μεγάλωνε τον ίδιο τον γιο του Θεού. Όμως αποδέχθηκε την αποστολή της διότι πίστευε βαθειά στην δύναμη του Θεού, αλλά και γιατί ήταν τόσο αγνή που μόνη εκείνη απ’ όλους τους ανθρώπους αξιώθηκε να δει κατάματα την θεότητα και να ενωθεί με τον Χριστό σε ανυπολόγιστο βαθμό. Όχι μόνο πνευματικά, αλλά και βιολογικά, αφού τις εννιά μήνες της εγκυμοσύνης της είχε ενωθεί το αίμα της με το αίμα του ίδιου του Θεανθρώπου. Είναι λοιπόν η Κεχαριτωμένη, η γεμάτη από όλες τις χάρες, όπως την προσφωνεί ο αρχάγγελος Γαβριήλ, αλλά και η στολισμένη με τον ήλιο γυναίκα που γέννησε τον παγκόσμιο ποιμένα, σύμφωνα με την Αποκάλυψη του αγίου Ιωάννη.

Όταν επέστρεψε αργότερα η Θεοτόκος στον Ιωσήφ, από την ξαδέλφη της Ελισάβετ που είχε στο μεταξύ επισκεφτεί, εκείνος διαπίστωσε την προχωρημένη εγκυμοσύνη της και θεώρησε ότι τον πρόδωσε με άλλον άνδρα. Επειδή ήταν όμως πονόψυχος και άνθρωπος του Θεού σκέφτηκε να διαλύσει τον αρραβώνα και να την διώξει κρυφά για να μην εκτεθεί η ίδια και κινδυνέψει εξάλλου και η ζωή της. Στον ύπνο του όμως εμφανίστηκε άγγελος Κυρίου, που επαναλαμβάνει μάλιστα τον προβληματισμό του Ιωσήφ για να γίνει πιο πιστευτός. Του λέει λοιπόν να μην διστάσει να πάρει στο σπίτι του τη Μαριάμ, γιατί το παιδί που περιμένει προέρχεται από το Άγιο Πνεύμα. Του θυμίζει ακόμη ότι ο ίδιος είναι απόγονος του Δαβίδ, διότι οι Ισραηλίτες περίμεναν το Μεσσία να γεννηθεί από τη γενιά του Δαβίδ. Ο γιος της που θα γεννηθεί, του λέει, θα ονομαστεί Ιησούς και θα σώσει ΤΟ ΛΑΟ ΤΟΥ από τις αμαρτίες τους. Του επισημαίνει δηλαδή ότι το γεννηθέν θα είναι στην ουσία Θεός, αφού Ιησούς σημαίνει «ο Γιαχβέ σώζει», ότι είναι σωτήρας και ελευθερωτής. Άρα έχει την έννοια πως ο Ιησούς είναι ο Θεός ως άνθρωπος, που επισκέφτηκε το λαό Του για να τον λυτρώσει. Όταν ξύπνησε ο Ιωσήφ έκανε όπως πρόσταξε ο άγγελος και πήρε στο σπίτι του τη Μαριάμ τη γυναίκα του -αφού κατά το Νόμο άλλωστε, και στα μάτια των ανθρώπων που δεν είχαν την παραμικρή υποψία των όσων διαδραματίστηκαν, ήταν πλέον γυναίκα του

Πρόγραμμα Εορτασμού Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και Εθνικής Επετείου 25ης Μαρτίου 1821

Η λαμπρή εορτή της Κυριακής της Ορθοδοξίας στην ενορία μας

Με την επιβαλλόμενη μεγαλοπρέπεια εορτάστηκε στον Ιερό Ναό μας η Κυριακή της Ορθοδοξίας.
Στον Ιερό Ναό μας, παρατηρήθηκε το αδιαχώρητο από την πολύ μεγάλη προσέλευση πιστών, Επίσης, πολύ μεγάλη ήταν και η συμμετοχή των πιστών στο μυστήριο της θείας ευχαριστίες.

Μετά την Θεία Λειτουργία ακολούθησε η πανηγυρική λιτάνευση των Ιερών Εικόνων, προπορευομένου του Τιμίου Σταυρού και των ιερών εικόνων. 

Τι εορτάζουμε την Κυριακή της Ορθοδοξίας

Σήμερα εορτάζει η Ορθοδοξία. Η «Κυριακή της Ορθοδοξίας» αποτελεί ιδιαίτερη χριστιανική θριαμβική εορτή, διότι εορτάζουμε την ανάμνηση του κορυφαίου γεγονότος της εκκλησιαστικής μας ιστορίας, της αναστηλώσεως των ιερών εικόνων στη Βασιλεύουσα (το 842 μ.Χ) χάρις στην αποφασιστική συμβολή της Αυτοκράτειρας και μετέπειτα Αγίας Θεοδώρας, συζύγου του Αυτοκράτορα Θεοφίλου (840 – 843 μ.Χ) και έτσι, έπαψε η μεγάλη εικονομαχική έριδα, η οποία συντάραξε κυριολεκτικά την Εκκλησία μας για περισσότερα από εκατό χρόνια. Στη Κωνσταντινούπολη, η αναστήλωση των εικόνων, εορτάσθηκε το έτος εκείνο με λαμπρό πανηγυρισμό και λιτανεία με μεγάλη πομπή.

Έτσι σε ανάμνηση εκείνου του θριάμβου της Ορθοδοξίας κάθε χρόνο επαναλαμβάνονταν στη Κωνσταντινούπολη και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η τελετή αυτή κατά τον ακόλουθο τρόπο: Ο κλήρος (ενδημούντες και παρεπιδημούντες) μαζί με τους μοναχούς που πρωτοστάτησαν στους αγώνες υπέρ των εικόνων τελούσαν «πανήχιον υμνολογίαν» στον Ιερό Ναό της Θεοτόκου των Βλαχερνών στο τέλος της οποίας ακολουθούσε λαμπρή λιτανεία στη Μεγάλη Εκκλησία όπου παρίστατο ο Αυτοκράτορας. Σήμερα σε ανάμνηση της αναστήλωσης των εικόνων, εορτάζεται σε όλες τους χριστιανικούς ναούς η «Κυριακή της Ορθοδοξίας» όπου κατά τη λειτουργία αναγιγνώσκεται με ιδιαίτερη έμφαση περικοπή εκ της προς Εβραίους επιστολής (ια’:24-26, και 32-40) όπου εκτίθενται οι αγώνες των αγίων ανδρών της Παλαιάς Διαθήκης υπέρ της πίστεως, καθώς επίσης και περικοπή από το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο (α’ 40 κ.έ.) όπου ιστορείται η κλήση του Φιλίππου και Ναθαναήλ που ομολόγησαν τον Ιησού Χριστό ως υιόν του Θεού «Ραββί, σύ εί ο υιός του Θεού, σύ εί ο Βασιλεύς του Ισραήλ».

Η Ακολουθία των Α΄ Χαιρετισμών στην ενορία μας.

Με την δέουσα κατάνυξη και λαμπρότητα σε έναν κατάμεστο από πιστούς ναό, ψάλλαμε την Α΄ Στάση των Χαιρετισμών προς την Υπεραγία Θεοτόκο.

Η Παναγία μας είναι το μοναδικό πρόσωπο μέσα στην ανθρώπινη ιστορία το οποίο κατάφερε με τον ποίο απόλυτο τρόπο να φωλιάσει στις καρδιές των ανθρώπων και αυτό μονάχα με το πλήθος των αρετών της, την υπακοή και την ταπείνωση της οι οποίες τόσο όμορφα υμνούνται από τον ποιητή του Ακαθίστου Ύμνου. 

Ποίος έγραψε τους Χαιρετισμούς της Παναγίας;

Ακούμε συχνά την ερώτηση από πολλούς !!
Ποιός έγραψε τους Χαιρετισμούς της Παναγίας
μας ?
Η απάντηση είναι μονοσήμαντη !
ΑΓΝΩΣΤΟ !
Από αιώνες οι επιστήμονες που ερευνούν τον Ακάθιστο Ύμνο, από κάθε άποψη ( λογοτεχνική , ιστορική , θεολογική ) ΔΕΝ έχουν συμφωνήσει για το όνομα του δημιουργού του.
Πολλοί αναφέρουν τον Άγιο Ρωμανό τον Μελωδό ως δημιουργό του Ακαθιστου Υμνου , και αιτιολογούν αυτήν τους την άποψη στις ομοιότητες που παρουσιάζει η σύνθεση και τα καλολογικά στοιχεία με εκείνα του Ρωμανού. Υποστηρίζουν ότι μία τόσο μεγαλειώδης σύνθεση, με τόσο άρτια λογοτεχνική δομή, με ποιητικές εκφράσεις που σαφώς παραπέμπουν στο Ρωμανό, και προ πάντων με τέτοια δογματική πληρότητα  δεν μπορεί παρά να είναι έργο δικό του.
Και μάλιστα αναφέρουν προς επίρρωση του επιχειρήματος τους βυζαντινούς κώδικες του 13ου αιώνα που σε παραπομπές τους αναφέρουν τον Ρωμανό ως δημιουργό του Ακαθιστου Υμνου.
Από την άλλη πλευρά αντιτείνουν άλλοι ερευνητές ότι συγγραφέας μπορεί να είναι ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γερμανός ο Α ( 715 - 730 ) μιας και η λατινική μετάφραση του Ακαθιστου Υμνου που έγινε γύρω στο 800 μΧ από τον επίσκοπο Βενετίας Χριστοφόρο τον κατονομάζει σαφώς ως συγγραφέα.
Με αφορμή πάλι μία επιγραφή που βρέθηκε πάνω σε μία  εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου που βρίσκεται στο Παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου στην Ιερά Μονή του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου έξω από τα Ιεροσόλυμα, και η οποία αναφέρει το όνομα του Κοσμά του Μελωδού επισκόπου Μαϊουμά ,  πάνω από τις πρώτες λέξεις του Πρώτου Οίκου " Αγγελος πρωτοστάτης ουρανόθεν επέμφθη ... " πολλοί ερευνητές τον θεωρούν ως συγγραφέα του Ακαθιστου Υμνου !
Τέλος κατα καιρούς έχουν δημοσιευτεί κι άλλες απόψεις που φέρνουν ως δημιουργό του Ακαθιστου Υμνου τον Πατριάρχη Σέργιο, τον ιερό Φώτιο,  τον Απολινάριο τον Αλεξανδρέα, τον Μητροπολίτη Νικομήδειας Γεώργιο Σικελιώτη και τον Γεώργιο Πισίδη, οι οποίες ωστόσο θεωρούνται λιγότερο πιθανές !
Πάντως οριστική και απόλυτα τεκμηριωμένη απάντηση για το ποιος έγραψε τους Χαιρετισμους της Παναγιας δυστυχως δεν υπάρχει !

Εορτή Σεβ. Μητροπολίτου Νικαίας κ.κ. ΑΛΕΞΙΟΥ

Την Πέμπτη 17 Μαρτίου 2016 εορτή του Οσίου Αλεξίου του ανθρώπου του Θεού εορτάζει ο Σεβ. Μητροπολίτης Νικαίας κ.κ Αλέξιος. Το πρωί της Πέμπτη θα τελέσει την Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Οσίας Ξένης στη Νίκαια και αμέσως μετά μέχρι και 13.00 μ.μ. θα δεχτεί τις ευχές μας στο επισκοπείο της Ιεράς Μητρόπολις Νικαίας. 

Ιερό Ευχέλαιο επ' ευκαιρία της εισόδου μας στην Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή.

Την Τρίτη 5.00 το απόγευμα και μετά την παράκληση προς τον Άγιο Λουκά τον Ιατρό θα τελεσθεί το μυστήριο του Ιερού Ευχελαίου, ως μία ακόμη πνευματική ευκαιρία ενισχύσεως στον αγώνα της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής ο οποίος μόλις και ξεκίνησε 

Η Καθαρά Εβδομάς

Από σήμερα αρχίζει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Η περίοδος αυτή είναι περίοδος αυστηρής νηστείας, εκτενών ιερών ακολουθιών και πνευματικής περισυλλογής. Η νηστεία της Μ. Τεσσαρακοστής είναι αρχαιότατη Τεσσαρακοστής όπως μας αναφέρει ο Ιερός Χρυσόστομος θεσπίστηκε από τους Αγίου Πατέρες με σκοπό δια μέσου της νηστείας και της προσευχής "με καθαράν συνείδησιν, όσον τον δυνατόν εις ημας εορτάσομεν τας αγίας ημέρας των Παθών και της Αναστάσεως του Κυρίου" επίσης ο ιερός πατήρ μας αναφέρει ότι νηστεύομεν δια τα ιδικά μας αμαρτήματα.

Η νηστεία αυτή ονομάσθηκε Τεσσαρακοστή γιατί έγινε κατά μίμηση της νηστείας την οποία έκανε ο Κύριος λίγο πριν ξεκινήσει το δημόσιο έργο Του, για σαράντα ημέρες. Ονομάσθηκε δε Μεγάλη για να μπορούμε να την διακρίνουμε  από την νηστεία των Χριστουγέννων η οποία και είναι ελαφρύτερη. 

Κατά την περίοδο αυτή κανονικά επιτρέπετε η ξηροφαγία και αυτή μία φορά την ημέρα. Το λάδι δε επιτρέπετε μόνο κατά τα Σάββατα και τις Κυριακές.

Η σημερινή πρώτη ημέρα της Μ. Τεσσαρακοστής ονομάζεται "Καθαρά Δευτέρα" καθώς και όλη η πρώτη εβδομάδα "Καθαρή Εβδομάδα", επειδή η χριστιανοί καθαίρονται δια μέσω της νηστείας 

Ο Εσπερινός της Συγνώμης

Φτάνοντας στην πιο ιερή περίοδο της Εκκλησίας μας, τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, έχουμε αφήσει πίσω μας τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου, που ήταν η περίοδος της προετοιμασίας και της βαθμιαίας προσέγγισης στην περίοδο της νηστείας. Η Εκκλησία μας από τη Δευτέρα της πρώτης από τις επτά εβδομάδες της Σαρακοστής εισέρχεται σε μια περίοδο αγώνα. Αυτή την πρώτη εβδομάδα την ονομάζουμε Καθαρή Εβδομάδα και την πρώτη μέρα της, όπως γνωρίζεις, τη λέμε «Καθαρά Δευτέρα».

Βέβαια, όπως συμβαίνει καθημερινά, η ακολουθία του 24ώρου αρχίζει με τον Εσπερινό, ο οποίος ψάλλεται το απόγευμα της προηγούμενης μέρας. Άρα ο Εσπερινός της Καθαρής Δευτέρας ψάλλεται την Κυριακή το απόγευμα. Αυτή η τελευταία Κυριακή πριν την Καθαρή Δευτέρα είναι η Κυριακή της Τυρινής ή Τυροφάγου. Ο Εσπερινός που γίνεται το απόγευμα της μέρας αυτής λέγεται κατανυκτικός εσπερινός ή εσπερινός της συγχωρήσεως. Οι Χριστιανοί δεν είναι καλό να μπουν σ΄ αυτή την ιερή περίοδο της Εκκλησίας έχοντας οποιοδήποτε βάρος στην ψυχή τους και κυρίως με τους άλλους. Έτσι, τη μέρα αυτή σ΄ όλους τους ενοριακούς ναούς, αμέσως μετά τον Εσπερινό, όλοι οι πιστοί περνούν μπροστά από τον ιερέα που στέκεται στην Ωραία Πύλη. Ο ιερέας ζητά συγχώρεση από όλους και στη συνέχεια όλοι περνούν μπροστά από μπροστά του, φιλούν το χέρι του και ζητούν κι αυτοί συγχώρεση. Είναι ο Εσπερινός της συμφιλίωσης, της ενότητας και της αδελφοσύνης.

Στις πόλεις μάλιστα η ακολουθία του Εσπερινού γίνεται λίγο νωρίτερα και στη συνέχεια οι ιερείς πηγαίνουν στον μητροπολιτικό ναό για να «συγχωρεθούν» με τον επίσκοπο. Έτσι ο κλήρος και ο ορθόδοξος λαός μπορούν να προχωρήσουν αδελφωμένοι στην πνευματική πορεία της Σαρακοστής, που θα κορυφωθεί με την Μεγάλη Εβδομάδα.

πυγή: trelogianis.blogspot.com

Πρόγραμμα Ακολουθιών Α΄ Εβδομάδος Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής

ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ 14/3
7.30π.μ. Ακολουθία του Όρθρου, των Ωρών και του Εσπερινού
5.00μ.μ. Ακολουθία του Μεγάλου Αποδείπνου
ΤΡΙΤΗ 15/3
5.00μ.μ. Ιερά Παράκλησις Αγίου Λουκά του Ιατρού και μυστήριο του Ιερού Ευχελαίου
ΤΕΤΑΡΤΗ 16/3
7.00π.μ. Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων
ΠΕΜΠΤΗ 17/3, ΑΓΙΟΥ ΑΛΕΞΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΥ 
5.00μ.μ. Ακολουθία του Μεγάλου Αποδείπνου
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 18/3, Α΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ 
7.00π.μ Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων
5.00μ.μ. Τρισάγιο Κεκοιμημένων
7.00μ.μ. Ακολουθία των Α΄ Χαιρετισμών
ΣΑΒΒΑΤΟ 19/3, Θαύμα κολλύβων Αγ. Θεοδώρου 
7.00π.μ. Όρθρος και Θεία Λειτουργία. Τρισάγιο Κεκοιμημένων
5.00μ.μ. Ακολουθία του Εσπερινού
ΚΥΡΙΑΚΗ 20/3, ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ 
7.00π.μ. Όρθρος και Θεία Λειτουργία Μεγάλου Βασιλείου. Λιτάνευσις των Ιερών Εικόνων
5.00μ.μ. Κατανυκτικός Εσπερινός

Το βαθύτερο νόημα που κρύβει η Κυριακή της Τυρινής.

Η Κυριακή αυτή αποτελεί την τελευταία ημέρα πριν την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή και ονομάζεται Κυριακή της Τυροφάγου διότι κατά την διάρκεια όλης της εβδομάδας που έχει προηγηθεί καταλύουμε γαλακτοκομικά προϊόντα, ψάρια και αβγά. Κατά την Κυριακή της Τυρινής, (όπως διαφορετικά ονομάζεται η ημέρα αυτή), η Εκκλησία φέρει ενώπιον μας της εξορία από τον Παράδεισο, λόγω της παρακοής τω πρωτοπλάστων. Αλλά ποιος είναι ο λόγος για τον οποίο το πράττει αυτό η Εκκλησία μας. 

Την απάντηση την παίρνουμε διαβάζοντας το υπόμνημα της ημέρας, όπως αυτό το βρίσκουμε στο Ωρολόγιο: «ίνα ενθυμούμενοι το πόθεν εξεπέσαμεν και τι επάθομεν δια την των πρωτοπλάτων ακρασίαν και παρακοήν, σπουδάσωμεν επανελθείν πάλιν εις την αρχαίανεκείνην μακαριότητα και δόξαν διανηστείαςκαι της υπακοής εις πάντα τα θεία προστάγματα».

Στην Ευαγγελική περικοπή της ημέρας αυτής διδασκόμαστε τρία βασικά πράγματα. 1. Ότι αν δεν συγχωρήσουμε εμείς τους άλλους δεν θα μας συγχωρέσει και εμάς ο Θεός. 2. Ότι πρέπει να νηστέψουμε, αλλά η νηστεία μας αυτή δεν θα πρέπει να γίνεται αφορμή επιδείξεως και υπερηφάνειας και 3. Ότι δεν πρέπει να θησαυρίζουμε θησαυρούς στην γη, αλλά πνευματικούς θησαυρούς, δηλαδή αρετές και ιδιαίτερα ελεημοσύνες στον ουρανο.

Μία μαρτυρία για ένα σύγχρονο θαύμα του Αγίου Λουκά του Ιατρού

Διαβάστε παρακάτω άλλο ένα μεγάλο θαύμα του Αγίου Λουκά του ιατρού αρχιεπισκόπου Συμφερουπόλεως, μετά από την προσκύνηση του ιερού λειψάνου του Αγίου στην Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά στην Βέροια.

Παραθέτουμε αυτολεξεί την ευχαριστήρια επιστολή που δέχτηκε ο σεβασμιώτατος μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων και ο καθηγούμενος της Ι.Μ. Παναγίας Δοβρά από τον ευγνώμωνα πατέρα του οποίου ο Άγιος Λουκάς θεράπευσε το παιδί.

Лука Крымский

Ηράκλειο, Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου 2016

Προς

– τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη

Βεροίας, Ναούσης & Καμπανίας

κ. κ. Παντελέημονα

– τον Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη

π. Παντελεήμονα

Ηγούμενο της Ιεράς Μονής Παναγίας Δοβρά

Σεβασμιώτατε Άγιε Βεροίας και Πανοσιολογιώτατε Άγιε Καθηγούμενε της Ιεράς Μονής Παναγίας Δοβρά καλημέρα σας και έτη πολλά.

Σήμερα για την ταπεινότητα και την ελαχιστότητα μου είναι μια μεγάλη ημέρα, μια μέρα χαράς και ευλογίας διότι σεις Άγιε Βεροίας μου δώσατε την ευκαιρία να επικοινωνήσω μαζί σας.

Η αναξιότητα μου δυσκολεύεται να βρει από μόνη της την δύναμη και το κουράγιο να σταθεί έμπροσθεν του Αγίου Θεού μας, της Μητέρας του Χριστού και Κυρίας όλων μας αλλά και έμπροσθεν του Τιμίου Λειψάνου του δικού μας Αγίου, του Αγίου της καρδιάς μας και προστάτη της Οικογένειας μου, του Αγίου Ενδόξου Λουκά Αρχιεπισκόπου Συμφερουπόλεως της Κριμαίας του Ιατρού και Θαυματουργού όχι μόνο να ζήτησω κάτι αλλά ακόμη και για να τους ευχαριστήσω για όσα πλουσιοπάροχα και ανιδιοτελή μου έχουν προσφέρει. Παρακαλώ λοιπόν την αγάπη σας, να το πράξετε εσείς για μένα, σεις που δικαίως μπορείτε να σταθείτε ενώπιον του Ιερού Θυσιαστηρίου και να γίνετε «μεσίτες» και πρεσβευτές των αιτημάτων μας.

Θα ήθελα να σας ζητήσω εκ των προτέρων συγνώμη για τυχόν λάθη ή και παραλείψεις στην επιστολή μου οφειλόμενα μόνο στην άγνοια και την αφέλεια που διακρίνει τους ανθρώπους όταν προσπαθούν να μιλήσουν για τον Θεό και τους Αγίους Του. Δεν είμαι θεολόγος ούτε γνωρίζω την επιστήμη της Θεολογίας και το τυπικό μιας τέτοιας επικοινωνίας.

Θα πρέπει να σας μεταφέρω όμως ότι στην ζωή μου προσπαθώ να αντιληφθώ και να εφαρμόσω έναν κλάδο της επιστήμης της Θεολογίας που ίσως να μην περιλαμβάνεται στους επίσημους κλάδους της αλλά θεωρώ ότι για μας τους ανθρώπους θα πρέπει να είναι το κύριο μέλημά μας, την «Βιωματική» Θεολογία. Αυτά δηλαδή που διδαχθήκαμε από το σπίτι μας, το σχολείο και την ενεργό συμμετοχή μας στην ζωή και τα μυστήρια της Εκκλησίας μας.

Ο λόγος για τον οποίο αναζήτησα – και σεις το πράξατε – να έρθω σε επικοινωνία μαζί σας, είναι για να σας μεταφέρω και δια του σεπτού σας προσώπου και των δικών σας χειλέων να γνωστοποιηθεί όπου εσείς κρίνετε σκόπιμο του βιώματος της ενεργού και καθημερινής παρουσίας του Αγίου Λουκά στην ζωή μου και κυρίως της οικογένειάς μου.

Είμαι παντρεμένος με την Ειρήνη από το 2009 και το 2011 μετά από αρκετές προσπάθειες καταφέραμε δια της μεθόδου της εξωσωματικής να μας δώσει ο Θεός 2 αγοράκια δίδυμα τον Κωνσταντίνο και τον Ιωάννη που σήμερα είναι 4,5 ετών.

Είχαμε -αλλά και έχουμε- αναπτύξει ιδιαίτερες σχέσεις με την Ι. Μ. Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη Ηρακλείου και ο Ηγούμενος της π. Βαρθολομαίος να αποτελεί για μένα και την γυναίκα μου τον πνευματικό μας πατέρα ο οποίος πλουσιοπάροχα και με μεγάλη αγάπη προσπαθεί και μας νουθετεί πάντοτε ώστε να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι και να χτίσουμε σωστά την οικογένειά μας.

Το ένα μας παιδί ο Γιάννης είναι ένα παιδάκι που όταν ήταν ακόμη έμβρυο περίπου στην 30η εβδομάδα της κύησης, έπαθε ουσιαστικά εγκεφαλικό επεισόδιο και γεννήθηκε με βαριά εγκεφαλική παράλυση όπως αναφέρει και έγγραφο του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας και Αριστερή Ημιπληγία. Η δε διάγνωση και η πρώτη μας επαφή με τους γιατρούς άρχισε από τον Μάϊο του 2012 όταν ήταν 5 μηνών.

Ο μικρός τότε δεν είχε την δυνατότητα να σηκώσει το αριστερό του χέρι και όλη του η αριστερή πλευρά ήταν ουσιαστικά αμέτοχη σε όλα.

Αρχίσαμε τότε λοιπόν άμεσα να ψάχνουμε λύσεις για την θεραπεία του αφήνοντας πίσω μας τις μεμψιμοιρίες και όλα εκείνα τα μοιρολατρικά κατάλοιπα του παρελθόντος, σαν να από κάπου να πήγαζε η δύναμη αυτή και φτάσαμε σε μία γιατρό στο Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Πεντέλης η οποία αποτελεί για μας έναν πραγματικό συνάνθρωπο την κ. Παπαβασιλείου Αντιγόνη.

Πριν πάμε στην Αθήνα την πρώτη φορά για την διάγνωση και την οργάνωση της διαδικασίας της παρέμβασης που θα κάναμε στο παιδί, αποφασίσαμε με την γυναίκα μου να μισθώσουμε αυτοκίνητο και αυθημερόν μαζί με τα παιδιά μωρά τότε να πάμε και να βρούμε κάπου λίγο έξω από την Βέροια το Μοναστήρι της Παναγίας Δοβρά και να προσκυνήσουμε το Λείψανο του μέχρι λίγο πριν αγνώστου για μας Αγίου Λουκά του Ιατρού για τον οποίο μας μίλησε ο πνευματικός μας ο οποίος μας είχε δώσει ένα εικονάκι του Αγίου Λουκά για να το βάλουμε στην κούνια του Γιάννη όταν ήρθε στο σπίτι μας για να μας διαβάσει την ευχή του Οκταημέρου.

Πράγματι λοιπόν φτάσαμε μεσημέρι στην Μονή και ζητήσαμε από έναν πατέρα που ήρθε να μας ανοίξει για να προσκυνήσουμε τον Άγιο Λουκά και να ξαναγυρίσουμε στην Αθήνα γιατί το βράδυ αναχωρούσε το καράβι για την Κρήτη.

Στον πατέρα της Μονής δεν αναφέραμε τίποτα για τον ουσιαστικό λόγο για τον οποίο κάναμε το ταξίδι αυτό όχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά διότι δεν ξέραμε μέσα μας και οι 2 αν έχουμε τέτοιο «θράσος» να ζητήσουμε την βοήθεια του Αγίου.

Όμως όταν εμφανίσθηκε μπροστά μας η Ιερή Λειψανοθήκη, ο Γιάννης 5 μηνών τότε, άπλωσε το αριστερό του χέρι και μαζί με το δεξί, αγκάλιασε το Λείψανο του Αγίου και ήταν σαν να αγκάλιαζε τον ίδιο τον Άγιο. Γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι όχι μόνο σαστίσαμε αλλά ίσως αυτό να έγινε αντιληπτό και στον μοναχό που κρατούσε το Λείψανο, διότι «τρομάξαμε».

Γυρίσαμε στην Αθήνα, και η γιατρός μας πληροφόρησε ότι το παιδί κανονικά δεν θα έπρεπε να κουνά το χέρι του σύμφωνα με τις εξετάσεις που έβλεπε και ίσως να έχει και θέμα με την βάδιση αν περπατήσει.

Δεν μπορώ να περιγράψω τι αισθανθήκαμε εκείνη την ώρα. Ήταν μία εκδήλωση της αγάπης του Αγίου; Η απορία μας αυτή ως ανθρώπινη σκέψη σκίασε όλο μας το ταξίδι της επιστροφής και αποταθήκαμε στον πνευματικό μας για να μας βοηθήσει.

Σαφώς ήταν η εκδήλωση της παρουσίας του Αγίου Λουκά στο παιδί μας πράγμα που ήταν για μας αδιανόητο όχι γιατί δεν μπορούσε να το πράξει ο Άγιος, αλλά γιατί εμείς δεν ήμασταν άξιοι να το ζήσουμε.

Από τότε αρχίσαμε να μαθαίνουμε για τον Άγιο, τι ήταν, που έζησε, την αγάπη του για την επιστήμη του, την επιτυχία των χειρουργικών του επεμβάσεων κυρίως στο κεφάλι αλλά προπάντων για την αγάπη του προς τα παιδιά. Από τότε που μάθαμε για τον Άγιο αυτό αμέσως έγινε ο Άγιος του Σπιτιού μας, ο ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΜΑΣ όπως τον αποκαλούνε και τα παιδιά μου και τον έχουν πάντα δίπλα από το κρεβάτι τους.

Μας ξαναδόθηκε η ευκαιρία να παραστούμε και μία ακόμη φορά, μία Τρίτη στην παράκληση που τελείται στο Μοναστήρι σας και είδαμε με τα μάτια μας την έντονη εκδήλωση της αγάπης του κόσμου αλλά και τον λαμπρό και περικαλλή Ναό του τον οποίο ετοιμάζετε.

Πέρασαν τα χρόνια σιγά σιγά και με την ευλογία του Αγίου Γεωργίου μας και του Αγίου Λουκά, ο Γιάννης εξελίσσεται σε ένα περιστατικό που στα μάτια αυτών που δεν γνωρίζουν το πρόβλημά μας, δυσκολεύονται να το δουν. Πάει κανονικά στο σχολείο του, τρέχει, παίζει, γράφει και μιλάει όπως σχεδόν ο αδελφός του έχοντας στην ηλικία αυτή μάθει όλο το τροπάριο του Αγίου απ᾽ έξω και ψάλλοντας το αρκετά συχνά. Τα 4 αυτά χρόνια βέβαια και μεις με την σειρά μας ασχολούμαστε με την αποθεραπεία του, τις φυσικοθεραπείες του τις εργοθεραπείες του σε καθημερινή βάση και ό,τι άλλο μπορούμε ανάλογα και με τις δυνατότητες μας.

Τον Σεπτέμβριο του 2015 ο Γιάννης όμως εμφάνισε το πρώτο του επιληπτικό επεισόδιο όντας σε κρίση επί 40 λεπτά, γεγονός που γι᾽ αυτούς γνωρίζουν αποτελεί μια πολύ μεγάλη κρίση – status «Ε» και τον μετέφερα στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου χωρίς αισθήσεις και ετοιμοθάνατο. Κατάφερα και βρήκα το κουράγιο να τρέξω γρήγορα για να το σώσω παρακαλώντας μέσα μου τον Άγιο Λουκά και τον Άγιο Γεώργιο να βάλουν το χέρι τους.

Το παιδί εισήχθη αμέσως στην Μονάδα σε βαθιά καταστολή ώστε να αντιμετωπιστεί το περιστατικό και περιμέναμε αν συνέλθει να δούμε τι επιπτώσεις που θα άφηνε η κρίση αυτή στο παιδί, την κίνησή του ή και την ομιλία του κλπ.

Εκείνο το βράδυ ήταν ατελείωτο, ο Θεός να μην το δώσει σε κανέναν, κάτσαμε στο προσκεφάλι του αμίλητοι και γω και η γυναίκα μου και απλά περιμέναμε. Δεν ανταλλάξαμε εκείνο το βράδυ ούτε μία κουβέντα παρά μόνο σκέψεις ικεσίας για τα παιδιά μας τόσο για τον Γιάννη όσο και για τον Κωνσταντίνο που είδε το περιστατικό να εξελίσσεται μπροστά του και το σοκ ήταν δυνατό και γι᾽ αυτόν.

Την επομένη ημέρα που ο Γιάννης συνήλθε από την καταστολή και ανταποκρίθηκε άψογα στην διαδικασία ουσιαστικά της ανάνηψης, στρεφόμενος στην μητέρα τους της λέει:

– Πες του τώρα να φύγει μαμά, έγινα καλά…

– Σε ποιόν να πω παιδί μου να φύγει; Του μπαμπά; Γιατί;

– Όχι μαμά ο μπαμπάς να κάτσει, ο Άγιος Λουκάς να φύγει!!!

– Πού είναι;

– Κάθεται εκεί στην πολυθρόνα, δεν τον βλέπεις; … Ήρθε το βράδυ όταν κοιμόσασταν, άνοιξε μια τρύπα στο κεφάλι μου, φύσηξε μέσα και έγινα καλά μαμά!

Αυτό ήταν όπως θα μπορείτε να καταλάβετε για μας μια «κεραμίδα», τρομάξαμε τόσο που δεν μπορεί να το συλλάβει ο νους.

Ο Γιάννης σηκώθηκε την άλλη μέρα, και απλά συνέχισε όλες τις δραστηριότητες του όπως τις έκανε και πριν το επεισόδιο.

Βιώσαμε λοιπόν και πάλι, την ζωντανή παρουσία του Αγίου Λουκά στην ζωή μας.

Όλα αυτά που σας περιέγραψα, είναι για μας η απόδειξη της δύναμης της προσευχής του γέροντος μας, της Αγάπης του Θεού και των Αγίων Λουκά και Γεωργίου αλλά και της οικονομίας τους. Όλα γίνονται για έναν και μοναδικό λόγο την επιβεβαίωση της παρουσίας τους.

Δοξάζω Σεβασμιότατε το όνομα του, προσκυνώ νοερώς το λείψανο του και τον παρακαλώ πάντοτε να είναι κοντά στα παιδιά μου. Εγώ δεν ξέρω αν είμαι ικανός να το βιώσω αυτό όμως παρακαλώ να έχουν την ευχή του αυτά.

Όλα αυτά Σεβασμιώτατε Βεροίας θα ήθελα να τα θέσω υπόψη σας ώστε να χαρείτε και σεις με την χαρά μας, να πάρετε και σεις δύναμη και να επιβεβαιώσετε ότι οι προσευχές σας, το έργο που κάνετε ώστε ο Άγιος Λουκάς να γίνει γνωστός σε όλη την Ελλάδα, πιάνουν τόπο.

Συνεχίστε Σεβασμιώτατε και σεις Άγιε Καθηγούμενε και λοιποί πατέρες της Μονής το θεάρεστο έργο σας προς δόξαν Θεού και παρακαλώ να μας έχετε στο νου σας έμπροσθεν του Αγίου Θυσιαστηρίου του Ενός και μεγάλου Θεού μας.

Όλα τα ανωτέρω περιστατικά έχετε ρητώς την διαβεβαίωσή μου ότι μπορείτε να τα μεταφέρετε όπου εσείς κρίνετε σκόπιμο και προφανώς είναι στη διάθεσή σας και στη διάθεση οποιούδηποτε το επιθυμεί κάθε ιατρικό έγγραφο προς επιβεβαίωση των αναγραφομένων μου.

Τέλος, ήθελα να σας ευχαριστήσω για την δυνατότητα της επικοινωνίας μας αυτής και να ξέρετε πως έχετε και εδώ ένα σπίτι δικό σας που θα είναι πάντοτε ανοικτό κάθε ημέρα και ώρα να σας δεχθεί και να σας φιλοξενήσει.

Αναμένουμε με χαρά να σας συναντήσουμε από κοντά και να πάρουμε την ευχή σας. Σύντομα οδεύοντας προς τον τόπο της άλλης μου καταγωγής (τα Χρυσοχώραφα Σερρών) θα προσπαθήσουμε να σας δούμε και από κοντά.

Ασπαζόμενος την δεξιά σας Σεβασμιώτατε, σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας και ζητώ ειλικρινά συγνώμη αν σας κούρασα.

Με βαθιά εκτίμηση και σεβασμό

Παύλος Τζώρτζογλου

Ο Εσπερινός της Συγνώμης στην Ιερά Μονή των Αγίων Πατέρων

Τα πρόβατα και τα ερίφια. Λόγος του Αγίου Εφραίμ του Σύρου για την Ημέρα της Κρίσεως

Αγαπητοί μου αδελφοί, ακούστε για τη δεύτερη και φοβερή παρουσία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.

Έφερα στο νου μου την ώρα εκείνη και, καθώς αναλογίστηκα όσα πρόκειται τότε να συμβούν, κατατρόμαξα. Ποιός μπορεί να τα διηγηθεί; Ποιά γλώσσα μπορεί να τα περιγράψει; Ποιά αυτιὰ μπορούν να τ’ ακούσουν;

Τότε ο Βασιλιάς της οικουμένης θα σηκωθεί από το θρόνο της δόξας Του και θα έρθει για να κρίνει όλους τους κατοίκους της γης, αμείβοντας με αιώνια μακαριότητα τους άξιους και τιμωρώντας με αιώνια κόλαση τους αμαρτωλούς!

Όταν τα φέρνω αυτά στο νου μου, τρόμος με κυριεύει. Παραλύω ολόκληρος. Τα μάτια μου δακρύζουν. Η φωνή μου κόβεται. Τα χείλη μου παγώνουν. Η γλώσσα μου τρέμει. Οι λογισμοί μου σταματούν.

Αν και ο φόβος με πιέζει να σωπάσω, αναγκάζομαι να μιλήσω για χάρη της δικης σας ωφέλειας.

Θα συμβούν τόσο μεγάλα και τρομακτικά γεγονότα, που ούτε έγιναν απὸ την κτίση του κόσμου ούτε θα γίνουν σ’ όλες τις γενιές.

Αν μία δυνατή βροντή πολλὲς φορὲς μας τρομάζει και μας κόβει τα πόδια, για σκεφτείτε, πὼς θ’ αντέξουμε ν’ ακούσουμε τον ήχο εκείνης της σάλπιγγας, που θα ηχήσει στα ουράνια δυνατότερα από κάθε βροντή, για να ξυπνήσει όλους τους νεκρούς, δίκαιους και αδίκους;

Τότε τα οστά των νεκρών θα συναρμολογηθούν. Θα προστάξει ο μεγάλος Βασιλιάς, που εξουσιάζει όλη την κτίση, κι ευθύς η γη και η θάλασσα θα δώσουν με τρόμο τους νεκρούς τους. Ακόμα κι όσοι κατασπαράχθηκαν από τα θηρία, όσοι φαγώθηκαν από τα ψάρια ή τα όρνια, όλοι, «εν ριπή οφθαλμού», θα παρουσιαστούν μπροστά στον αδέκαστο Κριτή.

Τότε οι ποταμοὶ και οι πηγὲς θα εξαφανιστούν, τ’ αστέρια θα πέσουν, ο ήλιος θα σβήσει, η σελήνη θα χαθεί.

Άγγελοι σταλμένοι από το Θεό θα διασχίζουν την υφήλιο και θα συγκεντρώνουν τους εκλεκτούς από κάθε σημείο της γης.

Τότε θ’ αντικρύσουμε «νέους ουρανοὺς και νέα γη» (Β’ Πέτρ. 3:13), σύμφωνα με την υπόσχεση του Κυρίου.

Πώς θ’ αντέξουμε, όταν θα δούμε να ετοιμάζεται ο φοβερός θρόνος και να προβάλλει ο Σταυρός, που πάνω του θυσιάστηκε εκούσια ο Χριστός για μας; Τότε θα θυμηθούμε και θα κατανοήσουμε το λόγο του Κυρίου για «το σημάδι του Υιού του ανθρώπου» (Ματθ. 24:30). Τότε θα πληροφορηθούμε όλοι, ότι πρόκειται να παρουσιαστεί ο μεγάλος Βασιλιάς. Τη φοβερή εκείνη ώρα, ο καθένας μας θα συλλογίζεται τις πράξεις του και θα σκέφτεται τί θα Του απολογηθεί…

Όταν θ’ ακούσουμε τη βροντερή εκείνη φωνή από τα ύψη τ’ ουρανού να διακηρύσσει, «Να, ο Νυμφίος έρχεται» (Ματθ. 25:6), «Ο Κριτής φτάνει για να κρίνει ζωντανούς και νεκρούς», τότε, από την κραυγή εκείνη, θα σαλέψουν συθέμελα τα έγκατα της γης, απ’ τη μίαν άκρη ως την άλλη. Τότε, αδελφοί μου, στενοχώρια και φόβος και τρόμος θα καταλάβει κάθε άνθρωπο γι’ αυτά που θα συμβούν στην οικουμένη. Οι δυνάμεις των ουρανών θα σαλευτούν. Οι ουρανοί θα σχιστούν. Και ο Βασιλεύς των βασιλέων, ο άγιος και ένδοξος Θεός μας, θα παρουσιαστεί σαν αστραπή φοβερή, με εξουσία και δόξα απερίγραπτη.

Έκσταση και φρίκη θα μας κυριέψουν την ώρα ἐκείνη, όταν θα καθίσει στο κριτήριο ο αμερόληπτος Κριτής και θ’ ανοίξει τα φοβερά βιβλία, όπου είναι γραμμένα τα έργα και τα λόγια μας, όλα όσα κάναμε και είπαμε στη ζωή αυτή, νομίζοντας ότι μπορούμε ν’ απατήσουμε τον καρδιογνώστη Θεό.

Ω! Πόσα δάκρυα πρέπει να χύνουμε, όταν συλλογιζόμαστε εκείνη την ώρα! Και όμως, είμαστε τόσο αμελείς!

Πόσο θα κλάψουμε και θα στενάξουμε τότε, όταν θα δούμε από το ένα μέρος τις μεγάλες δωρεές και την ασύλληπτη μεγαλοπρέπεια και λαμπρότητα της βασιλείας των ουρανών, που θ’ απολαύσουν όσοι πάλεψαν σκληρά για να τηρήσουν τις εντολὲς του Κυρίου, και από το άλλο μέρος τις φοβερὲς τιμωρίες, που θα υποστούν όσοι υποδουλώθηκαν στην αμαρτία! Και στη μέση, έντρομοι, όλοι οι άνθρωποι, από κάθε φυλή, από τον πρωτόπλαστο Αδάμ ως τον τελευταίο, θα γονατίζουν και θα προσκυνούν το Θεό, σύμφωνα με το λόγο της Γραφής: «Εγώ, ο ζωντανός Κύριος, το λέω πως όλοι θα με προσκυνήσουν» (Ρωμ. 14:11).

Τότε όλη η ανθρωπότητα, καθώς θα βρίσκεται ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο, ανάμεσα στη μακάρια ανάπαυση και στην αιώνια καταδίκη, θα περιμένει με αγωνία τη φοβερή Κρίση. Και κανένας την ώρα αυτή δεν θα μπορεί να βοηθήσει τον διπλανό του.

Θα ρωτηθούν οι επίσκοποι και για τον δικό τους τρόπο ζωής και για το ποίμνιό τους. Θα τους ζητηθεί λόγος για τα λογικά πρόβατα, που παρέλαβαν απὸ τον αρχιποιμένα Χριστό. Αν απὸ αμέλειά τους χάθηκε κάποιο πρόβατο, το αίμα του θα ζητηθεί απὸ τους ίδιους. Παρόμοια και οι ιερείς θα δώσουν λόγο για τις ενορίες τους. Επίσης και κάθε πιστός θα δώσει λόγο για τον εαυτό του, για το σπίτι του, για τη γυναίκα του, για τα παιδιά του, για τους υπαλλήλους και τους δουλευτάδες του.

Θα εξεταστούν βασιλιάδες και άρχοντες, πλούσιοι και φτωχοί, μικροὶ και μεγάλοι, για όλα όσα έκαναν: «Γιατί όλοι μας πρέπει να παρουσιαστούμε μπροστά στο βήμα του Χριστού, για να πάρει καθένας την αμοιβή του ανάλογα με τα όσα καλό ή κακά έπραξε σ’ αυτή τη ζωή» (Β’ Κoρ. 5:10).

Όλων μας τα έργα θα ερευνηθούν και θα φανερωθούν μπροστά σε αγγέλους και ανθρώπους. Οι εχθροὶ του Χριστού θα κατασυντριβούν. Θα καταργηθεί κάθε αρχή και εξουσία και δύναμη (Α’ Κορ. 15:24). Τότε, καθώς είναι γραμμένο, ο Κύριος θα ξεχωρίσει «τα πρόβατα απὸ τα κατσίκια» (Ματθ. 25:32). Έτσι, όσοι έχουν καλά έργα και πνευματικούς καρπούς, θα χωριστούν από τους άκαρπους και τους αμαρτωλούς.

Οι πρώτοι θα λάμψουν σαν τον ήλιο, γιατί φύλαξαν τις εντολές του Θεού. Αυτόί είναι οι ελεήμονες, οι φιλόξενοι, οι βοηθοί των δυστυχισμένων, οι συμπαραστάτες των ασθενών, οι προστάτες των φτωχών και των αρφανών, όσοι έντυναν τους γυμνούς, όσοι επισκέπτονταν τους φυλακισμένους, όσοι έγιναν φτωχοὶ για τον πλούτο που υπάρχει στους ουρανούς, όσοι συγχώρησαν τα παραπτώματα των αδελφών τους, όσοι φύλαξαν τη σφραγίδα της πίστεως ακέραιη και αμόλυντη απὸ κάθε αίρεση. Αυτούς θα τους βάλει στα δεξιά Του, ενώ τους αμαρτωλούς στ’ αριστερά Του.

Οι δεύτεροι ειν’ εκείνοι που παρόργιζαν τον καλό Ποιμένα και περιφρονούσαν τους λόγους Του. Είναι οι περήφανοι, οι αδιόρθωτοι, οι φίλοι των διασκεδάσεων και των απολαύσεων, όσοι ξόδεψαν στην ακολασία και τη μέθη και την ασπλαχνία ολόκληρο το χρόνο της ζωής τους, σαν εκείνο τον πλούσιο που ποτε δεν ελέησε τον φτωχό Λάζαρο (Λουκ. 16:19-31). Αυτοί θα καταδικαστούν και θα σταθούν στ’ αριστερά, γιατί δεν έδειξαν συμπόνια. Ήταν σκληροί και δεν είχαν καρπούς μετάνοιας, δεν είχαν λάδι στα λυχνάρια τους (βλ. Ματθ. 25:1-12). Όσοι όμως αγόρασαν το λάδι της ελεημοσύνης από τους φτωχούς και γέμισαν τα λυχνάρια τους, θα σταθούν στα δεξιά, κρατώντάς τα αναμμένα, ένδοξοι και χαρωποί, και θ’ ακούσουν τη γαλήνια εκείνη και ποθητή φωνή: «Ελάτε, οι ευλογημένοι απ’ τον Πατέρα μου, κληρονομήστε τη βασιλεία, που σας έχει ετοιμαστεί απ’ την αρχή του κόσμου» (Ματθ. 25:34).

Όσοι πάλι είναι στ’ αριστερά, θ’ ακούσουν την οδυνηρή εκείνη και φοβερή απόφαση: «Φύγετε από μπροστά μου, καταραμένοι· πηγαίνετε στην αιώνια φωτιά, που έχει ετοιμαστεί για το διάβολο και τους δικούς του» (Ματθ. 25:41). Όπως δεν ελεήσατε, έτσι τώρα δεν θα ελεηθείτε. Όπως δεν ακούσατε τη φωνή Μου, ουτ’ εγώ τώρα θ’ ακούσω τον απαρηγόρητο θρήνο σας.

Γιατί δεν Με θρέψατε όταν πεινούσα.

Δεν Με ποτίσατε όταν διψούσα.

Δεν Με φιλοξενήσατε όταν ήρθα κοντά σας.

Δεν Με ντύσατε όταν ήμουν γυμνός.

Δεν Μ’ επισκεφθήκατε όταν ήμουν άρρωστος, ούτε όταν ήμουν στη φυλακή.

Δεν υπηρετήσατε Εμένα.

Σε άλλο κύριο γίνατε υπηρέτες και δούλοι, στο διάβολο.

Φύγετε λοιπόν μακριά Μου, εργάτες της αδικίας.

Τότε θα οδηγηθούν αυτοί στην αιώνια κόλαση, ενώ οι δίκαιοι στην αιώνια ζωή (βλ. Ματθ. 25:41-46).

Αλίμονο σ’ εκείνους που αφήνουν ανεκμετάλλευτο τον καιρό τούτο της μετάνοιας και παραδίνονται σε πράγματα άσκοπα και γελοία. Θα ζητήσουν τότε το χρόνο που ξόδεψαν μάταια, και δεν θα τον βρουν. Αλίμονο σ’ εκείνους που δίνουν σημασία σε πνεύματα πλάνης και διδασκαλίες δαιμονικές, γιατί αυτά θα τους εξασφαλίσουν την καταδίκη στην άλλη ζωή. Αλίμονο σ’ εκείνους που ασχολούνται με μαντείες και ανηθικότητες. Αλίμονο σ’ εκείνους που υστερούν από τους εργάτες τον δίκαιο μισθό τους, γιατί είναι όμοιοι μ’ αυτούς που χύνουν αίμα. Αλίμονο σ’ εκείνους που κρίνουν άδικα, δικαιώνοντας το φταίχτη και καταδικάζοντας τον αθώο. Αλίμονο σ’ εκείνους που μολύνουν την αγία πίστη μας μ’ αιρετικές διδασκαλίες ἢ συναναστρέφονται μ’ αιρετικούς. Αλίμονο σ’ εκείνους που έχουν τ’ ανόητα πάθη του φθόνου και του μίσους. Και για να μη λέω πολλά: Αλίμονο σ’ εκείνους που θα βρεθούν στ’ αριστερά τη φοβερή μέρα της Κρίσεως. Θα κλάψουν πικρά αλλ’ ανώφελα, όταν θ’ ακούσουν την οδυνηρή εκείνη απόφαση: «Φύγετε από μπροστά μου, καταραμένοι• πηγαίνετε στην αιώνια φωτιά» (Ματθ. 25:41).

Όσοι έχετε δάκρυα και κατάνυξη, θρηνήστε μαζί μου.

Όταν συλλογίζομαι τον αιώνιο εκείνο χωρισμό, νιώθω αβάσταχτη θλίψη. Γιατί τότε αποχωρίζονται ο ένας άνθρωπος από τον άλλο και φεύγουν σε αποδημία που δεν έχει επιστροφή. Ποιός είναι τόσο σκληρόκαρδος και αναίσθητος, ώστε να μην κλάψει από δω για την ώρα εκείνη;

Τότε, όσοι ήταν κάποτε βασιλιάδες, θα οδύρονται σαν αιχμάλωτοι.

Τότε θα στενάζουν οι άρχοντες και οι άσπλαχνοι πλούσιοι και θα ζητούν βοήθεια, αλλά κανείς δεν θα τους δίνει. Γιατί εκεί δεν έχουν καμίαν αξία ούτε ο πλούτος ούτε οι κόλακες. Και δεν θα βρουν έλεος, επειδή δεν ελέησαν κανένα.

Τότε θ’ αποχωριστούν γονείς από τα παιδιά τους και φίλοι από τους φίλους τους.

Τότε θα διαλυθούν οι συζυγικοί δεσμοί που δεν κρατήθηκαν αμόλυντοι και αγνοί.

Τότε θ’ αποδιωχτούν οι παρθένοι στο σώμα αλλ’ άκαρδοι και άσπλαχνοι στον τρόπο, γιατί η κρίση θα είναι ανελέητη σ’ όποιον δεν είχε έλεος (Ιακ. 2:13).

Θα παραλείψω όμως τα πολλά, γιατί κυριεύομαι από φόβο και φρίκη. άγγελοι φοβεροί θ’ απομακρύνουν βίαια όλους τους αμετανόητους ασεβείς, που θα τρίζουν με τρόμο τα δόντια τους και θα γυρίζουν συχνά, για να βλέπουν τους δικαίους και την ευδαιμονία που έχασαν. Θα βλέπουν το φως εκείνο το περίλαμπρο και τα κάλλη του παραδείσου. Θα βλέπουν τους γνωστούς τους στην τρισμακάρια εκείνη χώρα και τις μεγάλες δωρεές, που θα παίρνουν από το Βασιλιά της δόξας όσοι αγωνίστηκαν για τη σωτηρία τους σ’ αυτόν τον κόσμο.

Ύστερα από λίγο, αφού θα έχουν αποχωριστεί απ’ όλους τους δικαίους και τους φίλους και τους γνωστούς τους, θ’ αποχωριστούν κι απ’ αυτόν το Θεό. Δεν θα μπορούν πια να βλέπουν τη χάρη και το Φως τα αληθινό.

Τέλος, θα οδηγηθούν στις διάφορες κολάσεις για να παραδοθούν στην αιώνια τιμωρία.

Τότε, βλέποντας την τέλεια εγκατάλειψή τους, βλέποντας ότι κάθε ελπίδα τους χάθηκε, βλέποντας ότι κανένας πια δεν μπορεί να τους βοηθήσει, θα λένε κλαίγοντας απαρηγόρητα με πικρά δάκρυα:

Ω! Πόσο καιρό χάσαμε στην αμέλεια! Πόσο χλευαστήκαμε από τον πονηρό! Όταν ακούγαμε στις Γραφές να μιλάει ο ίδιος ο Θεός, όχι μόνο δεν προσέχαμε, αλλά και γελούσαμε. Τώρα κραυγάζουμε, κι Αυτός αποστρέφει το πρόσωπό Του από μας! Τί μας ωφέλησαν λοιπόν τ’ αγαθά του κόσμου; Πού είναι ο πατέρας και η μάνα που μας γέννησαν; Πού είναι οι αδελφοί; Πού τα παιδιά; Πού οι φίλοι; Πού ο πλούτος; Πού τα υπάρχοντα; Πού οι άρχοντες κι οι ηγεμόνες; Κανένας απ’ όλους αυτούς δεν μπορεί τώρα να μας σώσει. Ούτε κι εμείς μπορούμε να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας. Αλλά εγκαταλειφτήκαμε εντελώς κι από το Θεό κι από τους αγίους. Τί μπορούμε λοιπόν να κάνουμε; Τώρα πια δεν είναι καιρός μετάνοιας. Δεν ισχύουν πια οι προσευχές. Δεν ωφελούν πια τα δάκρυα. Δεν υπάρχουν πια οι πωλητὲς του λαδιού, δηλαδή οι φτωχοὶ και οι δυστυχισμένοι. Όταν μας παρακαλούσαν ν’ αγοράσουμε, εμείς κλείναμε τ’ αυτιά μας. Τώρα ζητάμε και δεν βρίσκουμε. Δεν υπάρχει λύτρωση για μας, τους αξιοθρήνητους. Δεν θα βρούμε ευσπλαχνία, γιατί δεν είμαστε άξιοι.

Τότε λοιπόν θα πάει ο καθένας στον τόπο των βασάνων, στον τόπο που ο ίδιος ετοίμασε για τον εαυτό του με τις πονηρές πράξεις του, εκεί «όπου το σκουλήκι δεν πεθαίνει και η φωτιά δεν σβήνει» (Μάρκ. 9:44).

Να, ακούσατε τί κερδίζουν όσοι αμελούν και ραθυμούν και δεν μετανοούν. Ακούσατε πως χλευάζονται όσοι χλεύαζαν τις εντολὲς του Κυρίου.

Ο Πέτρος, ο κορυφαίος των αποστόλων, μας προειδοποιεί για την ημέρα εκείνη λέγοντας: «Η ημέρα του Κυρίου θα έρθει όπως ο κλέφτης τη νύχτα, και τότε οι ουρανοὶ θα εξαφανιστούν με τρομερό πάταγο, τα στοιχεία της φύσεως θα διαλυθούν στη φωτιά, και η γη, όπως και όλα όσα έγιναν πάνω σ’ αυτήν, θα κατακαούν» (Β’ Πέτρ. 3:10). Αλλά και πρωτύτερα, ο ίδιος ο Δεσπότης και Κύριός μας μάς αποκάλυψε τα εξής: «Προσέξτε καλά τους εαυτούς σας. Μην παραδοθείτε στην κραιπάλη και στη μέθη και στις βιοτικὲς ανάγκες, και σας αιφνιδιάσει η ημέρα ἐκείνη. Γιατί θα έρθει σαν την παγίδα σε όλους τους ανθρώπους που κατοικούν στη γη» (Λουκ. 21:34-35). Και αλλού: «Μπείτε από τη στενή πύλη… Στενή είναι η πύλη και γεμάτη δυσκολίες η οδός που οδηγεί στη ζωή» (Ματθ. 7:13-14).

Αδελφοί μου, ας βαδίσουμε τον δύσκολο αυτὸ δρόμο για να κληρονομήσουμε την αιώνια ζωή.

Αυτὸς ο δρόμος απαιτεί μετάνοια, νηστεία, προσευχή, αγρυπνία, ταπεινοφροσύνη, περιφρόνηση της σάρκας, επιμέλεια της ψυχής, ελεημοσύνη, δάκρυα, πένθος. Να μισείται κανεὶς και να μη μισεί· να συγχωρεί αυτοὺς που του κάνουν κακό· ν’ αδικείται και να ευεργετεί· τέλος, να χύσει και το αίμα του για το Χριστό, όταν οι περιστάσεις το απαιτήσουν.

Αντίθετα, είναι «πλατειά η πύλη και ευρύχωρη η οδός που οδηγεί στην καταστροφή» (Ματθ. 7:13). Η πορεία αυτού του δρόμου εδώ είναι ευχάριστη, αλλά εκεί είναι θλιβερή. Εδώ είναι γλυκιά, εκεί όμως πικρότερη κι απὸ τη χολή. Εδώ είναι εύκολη, εκεί όμως δύσκολη και οδυνηρή. Γνωρίσματα αυτής της πορείας είναι η πορνεία, η μοιχεία, η ασέλγεια, η ειδωλολατρία, η φιλονικία, ο θυμός, η διχόνοια, οι φθόνοι, οι φόνοι, τα γλέντια, τα πολυτελή γεύματα, η λαιμαργία και τα όμοια μ’ αυτά. Μα το χειρότερο απ’ όλα, η αμετανοησία και η τέλεια λησμοσύνη της ώρας του θανάτου.

Αυτή την ημέρα της δευτέρας παρουσίας του Χριστού συλλογίστηκαν οι άγιοι μάρτυρες και δεν λυπήθηκαν τα σώματά τους, αλλά επέμειναν κάθε είδος βασάνων με χαρά και με την προσδοκία των ουράνιων στεφανιών. Για τον ίδιο λόγο αγωνίστηκαν στις ερημιές και στα βουνά, με νηστεία και αγνεία, όχι μόνο άνδρες, αλλά και γυναίκες, βαδίζοντας καρτερικά το στενό και θλιμμένο μονοπάτι, κι έτσι κέρδισαν τη βασιλεία των ουρανών.

Αυτό το φοβερό δικαστήριο συλλογίστηκε και ο μακάριος Δαβίδ, γι’ αυτό έβρεχε κάθε νύχτα με δάκρυα το στρώμα του και παρακαλούσε το Θεό, λέγοντας: «Κύριε, …μη με δικάσεις, το δούλο σου, γιατί κανένας ζωντανός δεν είναι δίκαιος μπροστά σου» (Ψαλμ. 142:2).

Εμπρός λοιπόν κι εμείς, πριν φτάσει η μέρα εκείνη, πριν τελειώσει το πανηγύρι της σύντομης τούτης ζωής, πριν έρθει ο Θεός και μας βρει απροετοίμαστους, ας ετοιμαστούμε για την υποδοχή Του με εξομολόγηση, με μετάνοια, με νηστεία, με δάκρυα, με αγαθοεργίες.

Προσέξτε, μην τολμήσει κανείς να πει ότι δεν αμάρτησε. Όποιος το λέει αυτό, είναι τυφλός και απατά τον εαυτό του, μη γνωρίζοντας ότι ο σατανάς μπορεί να τον κυριεύει και με λόγια και με έργα και με την ακοή και με την όραση και με την αφή και με τους λογισμούς. Ποιός μπορεί να καυχηθεί ότι έχει αγνή καρδιά και καθαρές όλες τις αισθήσεις του; Κανένας δεν είναι αναμάρτητος, κανένας δεν είναι καθαρός, παρά μόνο Εκείνος, που, αν και πλούσιος, «επτώχευσε» για μας. Αυτός μόνο είναι αναμάρτητος. Αυτός βαστάζει την αμαρτία του κόσμου και δεν θέλει το θάνατο των αμαρτωλών, αλλά τη σωτηρία τους. Σ’ Αυτόν ας καταφύγουμε κι εμείς, γιατί όσοι αμαρτωλοί πήγαν κοντά Του, σώθηκαν.

Ας μην απελπιστούμε, αδελφοί μου, για τη σωτηρία μας. Αμαρτήσαμε; Ας μετανοήσουμε. Μύριες φορές αμαρτήσαμε; Μύριες φορές ας μετανοήσουμε. Για κάθε έργο αγαθό χαίρεται ο Θεός, εξαιρετικά όμως χαίρεται για μία ψυχή που μετανοεί.

Ελάτε λοιπόν, ας πέσουμε στα πόδια Του κι ας εξομολογηθούμε τις αμαρτίες μας.

Δόξα στη φιλανθρωπία Του.

Δόξα στη μακροθυμία Του.

Δόξα στην αγαθότητα και τη συγκατάβασή Του.

Δόξα στην ευσπλαχνία Του.

Δόξα στη βασιλεία Του.

Δόξα και τιμή και προσκύνηση στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

(Πηγή: «Η φωνή των Πατέρων», τ.Β΄, σ. 27-38, εκδ. Ι. Μ. Παρακλήτου Ωρωπός Αττικής)

Η Ευαγγελική Περικοπή της Κυριακής των Απόκρεων

Ο Κύριος περιέγραψε την εξής εικόνα, που όλους πρέπει να μας διδάσκει και να μας συγκλονίζει:

Όταν έρθει ξανά ο Υιός του Ανθρώπου μέσα στη δόξα του με τη συνοδεία των αγγέλων, θα καθίσει στο λαμπρό και ένδοξο θρόνο του. Μπροστά του θα σταθούν όλοι οι άνθρωποι που έζησαν στη γη. Θα τους χωρίσει στα δύο, σαν το βοσκό που χωρίζει τα πρόβατα από τα κατσίκια. Θα βάλει τους δίκαιους, τα αγαθά πρόβατα, στα δεξιά του και τους άδικους, τα κατσίκια, στα αριστερά του.

Τότε ο βασιλιάς Χριστός θα πει σ’ αυτούς που βρίσκονται στα δεξιά του: «Ελάτε εσείς που είστε ευλογημένοι από τον Πατέρα μου. Θα κληρονομήσετε τη βασιλεία που έχει ετοιμαστεί για σας από τη δημιουργία του κόσμου. Είναι δική σας, γιατί πείνασα και μου δώσατε να φάω, δίψασα και μου δώσατε να πιω. Ήμουν ξένος και δεν είχα πού να μείνω και με περιμαζέψατε στο σπίτι σας. Ήμουν γυμνός και με ντύσατε. Ήμουν άρρωστος και με επισκεφτήκατε και με νοιαστήκατε. Βρέθηκα στη φυλακή και με επισκεφθήκατε». Οι δίκαιοι απορημένοι θα ρωτήσουν: «Κύριε, πότε σε είδαμε πεινασμένο και σε θρέψαμε ή διψασμένο και σε δροσίσαμε; Πότε σε είδαμε γυμνό και σε ντύσαμε; Πότε ήσουν ασθενής ή στη φυλακή και σε επισκεφθήκαμε ή ξένος και σε φιλοξενήσαμε;». Και ο βασιλιάς θα αποκριθεί: «Αφού αυτά τα κάνατε για έναν από τους ελάχιστους αδερφούς μου, είναι σαν να τα κάνατε σε μένα τον ίδιο. Κληρονομήστε λοιπόν τη Βασιλεία μου».

Κι ύστερα θα στραφεί σ’ αυτούς που είναι στα αριστερά του και θα τους μιλήσει αυστηρά: «Φύγετε μακριά μου εσείς που από τα έργα σας είστε καταραμένοι. Πάτε στη φωτιά που θα καίει αιώνια κι έχει ετοιμαστεί για τον διάβολο και τους υπηρέτες του. Γιατί πείνασα και δεν μου δώσατε να φάω. Δίψασα και δεν μου δώσατε να πιω. Ήμουν ξένος και δεν με φιλοξενήσατε, ήμουν γυμνός και δεν με ντύσατε. Ήμουν άρρωστος και στη φυλακή και δεν με επισκεφθήκατε». Κι εκείνοι βέβαια θα ρωτήσουν, πότε τον είδαν πεινασμένο ή διψασμένο ή γυμνό ή ξένο ή άρρωστο ή στη φυλακή και δεν τον βοήθησαν. Κι ο βασιλιάς θα αποκριθεί και σ’ αυτούς: «Ειλικρινά σας λέω. Αφού δεν κάνατε αυτά στους ελάχιστους, φτωχούς και ταπεινούς αδερφούς μου, δεν τα κάνατε ούτε σε μένα». Και θα πάνε οι άδικοι σε κόλαση αιώνια και οι δίκαιοι σε ζωή αιώνια.

Αυτά όλα τα ακούμε στην ευαγγελική περικοπή που διαβάζεται στους ναούς την Κυριακή των Απόκρεω.

Ψυχοσάββατο: Σκέψεις για το μυστήριο του θανάτου

Το εντονότερο και φοβερότερο πρόβλημα του ανθρώπου, αλλά και το πιο δύσκολο ερώτημα σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, είναι ο θάνατος. Το πώς δηλαδή έρχεται κάποια στιγμή στην ζωή του ανθρώπου, που η τόση ομορφιά και ζωντάνια χάνονται και την θέση τους παίρνουν η δυστυχία και η σιωπή, ο φόβος και ο τρόμος.

Ο θάνατος απασχολεί τον άνθρωπο από την πρώτη μέρα της ύπαρξής του έως και την στιγμή που τον νιώθει πλέον κοντά του. Όλες οι ανθρώπινες θεωρίες και φιλοσοφίες των ανατολικών θρησκειών, της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας, της Δυτικής σκέψης, καθώς και όλες οι σύγχρονες υπαρξιακές φιλοσοφίες, προσπάθησαν να δώσουν απαντήσεις στο μεγαλύτερο μυστήριο της ζωής, τον θάνατο.

Η απάντηση όμως πουθενά, σε καμία θεωρία. Έτσι οι άνθρωποι στεκόμαστε άφωνοι και ακίνητοι μπροστά στις καθημερινές φρικιαστικές εικόνες του θανάτου που μας παρουσιάζουν τα ΜΜΕ και ανατριχιάζουμε μπροστά στο ενδεχόμενο του δικού μας θανάτου, που ποτέ όμως δεν μπορούμε να τον δεχθούμε επειδή είμαστε πλασμένοι για την ζωή.

Όμως το μόνο σίγουρο στην ζωή μας είναι ο θάνατος και όσο γρηγορότερα το κατανοήσουμε τόσο πιο ευτυχισμένη ζωή θα έχουμε. Και ο τρόπος για να το κατανοήσουμε και κυρίως για να το ζήσουμε, είναι η εν Χριστώ ζωή. Είναι η πίστη μας στον αναστημένο Ιησού. Είναι η εμπιστοσύνη στον Λόγο του «ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη, ζήσεται».[1]

Σύμφωνα με την ομόφωνη διδασκαλία και των δύο πηγών της θείας Αποκαλύψεως, δηλ. της Αγίας Γραφής και της Ιεράς Παραδόσεως, ο άνθρωπος, η κατακλείδα και το αποκορύφωμα της Δημιουργίας, πλάσθηκε από τον Παντοδύναμο Θεό, και προικίσθηκε με υπέροχα φυσικά και πνευματικά εφόδια, πολύ αναγκαία για την εκπλήρωση του σκοπού για τον οποίο τον προόρισε ο Θεός. Και ο Θεός τον προόρισε για να ζει αιωνίως.

Το προπατορικό αμάρτημα ήταν η αφορμή για το θάνατο του ανθρώπου. Έτσι η αμαρτία του πρώτου ανθρώπου, με όλες τις συνέπειες και τις ποινές, μεταδόθηκε σ’ ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. Κάθε άνθρωπος «ερχόμενος εις τον κόσμον» είναι ένοχος και υπόδικος απέναντι στο Θεό. Η Αγία Γραφή σε πολλά σημεία διδάσκει τη μετάδοση σ’ ολόκληρο το ανθρώπινο γένος της αμαρτίας των πρωτοπλάστων, μάλιστα δε με το τέλειο και κλασικό χωρίο της προς Ρωμαίους Επιστολής: «Διά τούτο ώσπερ δι΄ ενός ανθρώπου η αμαρτία εις τον κόσμον εισήλθε και διά της αμαρτίας ο θάνατος, και ούτως εις πάντας ανθρώπους ο θάνατος διήλθεν, εφ΄ ω πάντες ήμαρτον».[2] Με αυτά τα λόγια ο Απόστολος Παύλος διατυπώνει με άριστο τρόπο τη διδασκαλία για τον παγκόσμιο χαρακτήρα της προπατορικής αμαρτίας. Στο χωρίο αυτό παρουσιάζεται ο Αδάμ ως ο δημιουργός της καθολικής αμαρτωλότητος. Σύμφωνα με το λόγο αυτό του Αποστόλου Παύλου, είναι ο αίτιος τόσο της αμαρτίας όσο και του θανάτου όλων των ανθρώπων. Με την αμαρτία των πρωτοπλάστων ανατράπηκε η ηθική φύση της ανθρώπινης ψυχής κι έχασε το κάλλος και το μεγαλείο της, μόλις δε διασώθηκε από την καταστροφή το λογικό και η συνείδηση που κι΄ αυτά διεστραμμένα και σκοτισμένα έμμεσα και συγκαλυμμένα φανέρωναν την πρώην ένδοξη και ευτυχισμένη κατάσταση του ανθρώπου.

Η αμαρτία λοιπόν είναι η αιτία του θανάτου και ο Απ. Παύλος μας το λέει ξεκάθαρα. «Τα γαρ οψώνια της αμαρτίας θάνατος».[3] Ο μισθός με τον οποίο η αμαρτία πληρώνει τους δούλους της, είναι ο θάνατος.

Θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε ένα πολύ βασικό ερώτημα που είναι το εξής: γιατί ο θάνατος στην ζωή μας;

Πριν όμως αναφέρουμε το γιατί, θα παραθέσουμε ένα κείμενο ενός ανθρώπου που περιγράφει τις τελευταίες στιγμές του αγίου Γέροντά του:

«Τον είδα να πεθαίνει, πριν πεθάνει να λιώνει από καρκίνο. Να μένει σκέτο κόκαλο. Να μην έχει παράπονο γι΄ αυτό ούτε για τίποτε άλλο από τη ζωή του. Να τα βλέπει όλα ήρεμα. Να κάνει χιούμορ. Να πλησιάζει ο θάνατος. Να τον υποδέχεται με χαρά. Να γελά. Να μας ευχαριστεί όλους για τις εξυπηρετήσεις. Να παρακαλεί μια στιγμή να σταματήσουν να λείπουν οι φροντίδες μας, δεν χρειάζονταν πια. Ήλθαν άλλοι να τον πάρουν και να τον φροντίζουν για πάντα. Ήταν στο δωμάτιο. Έλαμψε το πρόσωπό του. Μιλούσε με τη σιωπή. Άρχισε η γλώσσα, η πολιτεία του μέλλοντος αιώνος. Εμείς θέλαμε κάτι να πει. Εκείνος έλεγε με την στάση του: Αφήστε με. Σας ευχαριστώ για ό,τι μου προσφέρατε. Δεν θέλω τίποτε άλλο. Είμαι πλέον μαζί σας αλλιώς. Μη μου μιλάτε περισσότερο. Η ώρα έφθασε. Ο Χριστός ήρθε. Η ζωή άρχισε. Να λοιπόν η αρχή και η πίστη πάνω στις οποίες θα βαδίσουμε σήμερα. Ο Χριστός ήρθε. Η ζωή άρχισε και η καρδιά του ανθρώπου γεμίζει με ειρήνη, ασφάλεια, ελπίδα και αιώνια ζωή».

Το κείμενο αυτό απαντά με πολύ απλό τρόπο στο γιατί ήλθε ο Χριστός στη γη.

Ο Χριστός ήρθε να νικήσει τον θάνατο και μέσω αυτού τον διάβολο και αφού πέτυχε την νίκη αυτή, χάρισε ζωή σε όλους τους ανθρώπους. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας εξηγεί πώς ο θάνατος μετά τον Χριστό είναι κοίμηση, ο Χριστός αναστήθηκε και η πραγματική ζωή κυριαρχεί στον κόσμο. Ο Χριστός αναστήθηκε και κανένας νεκρός δεν υπάρχει στα μνήματα. Ο θάνατος του Χριστού λοιπόν ήταν ένας ζωαρχικός θάνατος.[4] Έδωσε την δυνατότητα στους ανθρώπους να γεννιούνται αθάνατοι μέσω της μητέρας Εκκλησίας και των μυστηρίων της. Μετά τον Χριστό λοιπόν, ο θάνατος είναι ήπιος και υπάρχει για ένα λόγο, «ίνα μη το κακόν αθάνατον  γένηται».[5]

Ας εξετάσουμε λοιπόν με βάση την ορθόδοξη διδασκαλία, το θέμα το θανάτου για να μπορέσουμε να καταλάβουμε τη σημασία του θανάτου για τη ζωή και τη σωτηρία μας.

Και κατά πρώτον ας δούμε τι είναι ο θάνατος.

Με την λέξη θάνατο εννοούμε την παντοτινή απώλεια του ανθρώπου ή καλύτερα και ακριβέστερα κατά την ορθόδοξη παράδοση, το χωρισμό της ψυχής από το σώμα, που είναι το αποτέλεσμα της πτώσης του ανθρώπου από τον Παράδεισο. Αυτό σημαίνει πως ο άνθρωπος είναι μια ολοκληρωμένη ύπαρξη που περιλαμβάνει σώμα και ψυχή.

Κατά τον Κλήμη τον Αλεξανδρέα «θάνατος χωρισμός της ψυχής από του σώματος εστί».[6] Το ίδιο αναφέρει και ο Άγιος  Γρηγόριος Παλαμάς «χωρισμός της ψυχής από του σώματος θάνατος εστί του σώματος».[7] Πολλοί πατέρες της εκκλησίας υπογραμμίζουν κυρίως ένα άλλο θάνατο, το χωρισμό της ψυχής από τον Θεό, τον οποίο ονομάζουν πνευματικό θάνατο. Αυτός ο χωρισμός αιτία είχε την παράβαση της εντολής του Θεού και την αμαρτία. «Θάνατος το μεν εστί ο του Θεού χωρισμός, κέντρον δε θανάτου η αμαρτία»[8], γράφει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής.

Η χριστιανική διδασκαλία έδωσε μια ουσιαστική και ολοκληρωμένη απάντηση και λύση στο πρόβλημα της ανθρώπινης υπόστασης. Η αρχαία φιλοσοφία θεωρούσε ότι το σώμα είναι φυλακή και τάφος της ψυχής.[9] Πως μετά τον θάνατο του ανθρώπου η ψυχή ελευθερώνεται ενώ το σώμα ξαναγυρίζει στην γη και χάνεται παντοτινά.

Σύμφωνα λοιπόν με αυτή την θέση των αρχαίων Ελλήνων, με τον θάνατο ελευθερωνόταν η ψυχή από το δεσμωτήριο του σώματος, και επανερχόταν στον ουράνιο κόσμο με τον οποίο συγγενεύει αφού πίστευαν πως είναι εκ φύσεως αθάνατη. Αντίθετα το σώμα που είχε σχέση με την φθορά, διαλυόταν και γινόταν ένα με την ύλη, το χώμα και εξαφανιζόταν διά παντός.

Με τις θέσεις τους όμως αυτές, οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν ότι ένα μέρος του ανθρώπου, η ψυχή, είναι αιώνιο, ενώ το άλλο μέρος, το σώμα, χάνεται, οπότε ο θάνατος παραμένει τελικά ανίκητος.

Και επειδή πολλοί κουλτουριάρηδες έχουν ζυμωθεί με τις ιδέες αυτές, καλό είναι να τις ξεκαθαρίσουμε για να μην αφήσουν στην καρδιά μας το δηλητήριο της απελπισίας.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, ερμηνεύοντας την Αγία Γραφή, διδάσκουν πως ο άνθρωπος είναι μία ολοκληρωμένη ύπαρξη που περιλαμβάνει σώμα και ψυχή μαζί. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αναφέρει «δεν ονομάζεται άνθρωπος μόνο η ψυχή ή μόνο το σώμα, αλλά και τα δύο μαζί. Η ανθρώπινη φύση αποτελείται από το ζευγάρι ψυχής και σώματος».[10]

Στην ορθόδοξη διδασκαλία πιστεύουμε ότι με τον θάνατο διαλύεται ο αδιάρρηκτος σύνδεσμος ψυχής και σώματος. Η ψυχή εγκαταλείπει το σώμα με μεγάλο πόνο επειδή όπως μας λέει ο Άγιος Γρηγόριος η ψυχή αγαπά το σώμα με τόσο μεγάλο έρωτα, ώστε δεν θέλει με κανένα τρόπο να το αποχωριστεί και να το εγκαταλείψει. Η ψυχή δεν ζούσε πριν την δημιουργία του σώματος γι΄ αυτό και δεν θέλει να ζήσει χωρίς αυτό. Μεταξύ της ψυχής και του σώματος υπάρχει όχι απλώς συζυγία αλλά συμφυΐα, όπως αναφέρει η Νεκρώσιμη ακολουθία.[11] Και για να χρησιμοποιήσω μια επίκαιρη έκφραση, η ψυχή και το σώμα θα λέγαμε πως είναι σιαμαία αδέλφια.

Ωστόσο όταν αναγκαστικά η ψυχή εγκαταλείψει το σώμα, τότε ζει σε μία ενδιάμεση κατάσταση μέχρι την τελική ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου μας, όπου εκεί θα πάρει εκ νέου το δικό της οικείο σώμα αναστημένο κα ένδοξο, για να ζήσουν ενωμένα στους αιώνες των αιώνων. Την στιγμή και την εικόνα αυτή μας την δίνουν στην Αγία Γραφή δύο χωρία. Πρώτον στην Α΄ Κορινθίους ο Παύλος μας λέει: «ο θάνατος του σώματος είναι μία σπορά. Σπέρνεται σώμα θνητό και αυτό το θνητό σώμα φυτρώνει και γίνεται αθάνατο. Συμβαίνει το ίδιο και με τον σπόρο που σπέρνεται στην γη και σαπίζει αλλά από αυτό το σάπισμα αναφύεται η ζωή και η καρποφορία».[12] Και δεύτερον τα λόγια το Κυρίου μας: «αμήν αμήν λέγω υμίν, εάν μη ο κόκκος πεσών εις την γην αποθάνη αυτό μόνος μένη· εάν δε αποθάνη, πολύν καρπόν φέρει».[13] Έτσι λοιπόν και το ανθρώπινο σώμα διαλύεται, για να ζωντανέψει και να το τελειοποιήσει το Άγιο Πνεύμα.

Το ανθρώπινο σώμα δεν χάνεται, δεν εξαφανίζεται, διότι μετά την Δευτέρα Παρουσία όλα τα σώματα θα αναστηθούν. Ο σωματικός θάνατος δεν εξαφανίζει το σώμα, αλλά διαλύει την θνητότητα και την φθορά όπως χαρακτηριστικά μας αναφέρει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «η φθορά αυτή του σώματος δεν σημαίνει ότι εξαφανίζεται το σώμα, αλλά διαλύεται η θνητότητα και η φθορά. Διότι η ουσία του σώματος μένει και κατά την ανάσταση θα ντυθεί μα υπερβολική δόξα, αλλά δεν θα είναι δόξα για όλα τα σώματα, παρά μόνο στα σώματα των αγίων».[14]

Η διάλυση αυτή δηλαδή ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα, αποτελεί την πιο οδυνηρή εμπειρία του ανθρώπου. Είναι δε και το πιο αναπόφευκτο γεγονός από το οποίο θα περάσουμε όλοι. Ο Άγιος Αναστάσιος ο Σιναΐτης αναφέρει ότι «ο θάνατος είναι το τέλος για όλους τους ανθρώπους, ο φόρος όλων, το φοβερό πέρασμα από το οποίο θα περάσουμε όλοι, το πικρό ποτήρι που όλοι θα πιούμε».[15] Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να το περιγράψει, διότι εκτός από τα στοιχεία που μας δίνουν οι γραφές και οι πατέρες, ο θάνατος παραμένει ο «Μεγάλος Άγνωστος». Τα κείμενα των Πατέρων μας μιλούν βέβαια από την μία για το αποτρόπαιο του θανάτου, από την άλλη όμως όπως θα δούμε, μας δυναμώνουν, μας ζεσταίνουν την καρδιά, μας δίνουν δύναμη, θάρρος, ελπίδα, με βάση την καρδιά μας δίνουν δύναμη, θάρρος, ελπίδα, με βάση την πίστη μας στον Σταυρωθέντα και Αναστάντα Χριστό, για να πορευθούμε με χαρά προς το μυστήριο του θανάτου και της αναστάσεως.

Κι ας εξηγήσουμε τι εννοούμε με την φράση να πορευθούμε με χαρά προς τον θάνατο, διότι στ’ αυτιά μας ηχεί παράλογα.

Ο Μέγας Αντώνιος λέει πως «ο θάνατος για τους ανθρώπους είναι αθανασία όταν κατανοηθεί και αντιμετωπισθεί σωστά. Δεν τον κατανοούν όμως οι αμαθείς. Γι΄ αυτούς είναι θάνατος. Και βέβαια δεν πρέπει να φοβόμαστε τον θάνατο, αλλά την απώλεια της ψυχής, που είναι η αγνωσία του Θεού. Αυτό είναι και το πιο φοβερό για την ψυχή μας».[16] Ας θυμηθούμε και το απόφθεγμα σοφίας που προέρχεται από την εμπειρία της μοναχικής ζωής: «Αν πεθάνεις πριν πεθάνεις, δεν θα πεθάνεις όταν πεθάνεις».

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ονομάζει τον θάνατο μετάσταση για τους ενάρετους ανθρώπους. Επίσης, τον ονομάζει αποδημία, «ουδέ γαρ θάνατος εστί, αλλά ύπνος και αποδημία».[17] Είναι απαλλαγή από τους πόνους, είναι λύτρωση και ανάπαυση, είναι ευεργεσία, είναι εύδιος λιμήν.

Με την ανάσταση του Χριστού τίποτε δεν παραμένει στην φθορά και στο θάνατο, αν εμείς δεν το θελήσουμε. Ο Θεός Πατήρ μας προσλαμβάνει στην αγάπη Του «διά του Υιού εν Αγίω Πνεύματι» και εν αυτώ θάνατος δεν υπάρχει. Υπάρχει χαρά, ειρήνη, θεανθρώπινη σχέση η οποία δεν σταματά, αλλά μετουσιώνεται σε ζωή, ζωή αιώνια, ζωή μαζί με τον Χριστό. Αυτό το πλήρωμα της ζωής που το βιώνουμε από τώρα στην Εκκλησία, ο καθένας κατά το μέτρο της Χάριτος και του προσωπικού του αγώνα, θα μας αποκαλυφθεί στην Βασιλεία των Ουρανών.

Με όλα αυτά που είπαμε δεν σημαίνει πως είναι εύκολο να δεχθούμε ότι ο θάνατος δεν είναι ένα φρικτό γεγονός που όπως μας λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος «φόβου γέμει πολλού». Και αυτό γιατί ο θάνατος είναι κάτι το εντελώς αφύσικο για τον άνθρωπο ο οποίος είναι πλασμένος για ζωή. Γι αυτό και όσο ψύχραιμοι και πιστοί αν είμαστε, μπροστά στην σωρό ενός αγαπημένου μας προσώπου, κυριευόμαστε από ένα αίσθημα ερήμωσης, έντονου πόνου και φόβου. Επειδή μάλιστα ο θάνατος είναι και χωρισμός -έστω και προσωρινός- φέρνει θλίψη και οδύνη στους συγγενείς, στους φίλους, στους αγαπημένους, και πολλές φορές και άρνηση, θυμό κι απόρριψη του Θεού.

Αυτός ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα γίνεται βιαίως. Κι αυτή είναι και η πιο φοβερή στιγμή της επίγειας ζωής του ανθρώπου, αλλά συγχρόνως και το τέλος του. «Όντως φοβερώτατον το του θανάτου μυστήριον, πως ψυχή εκ του σώματος βιαίως χωρίζεται εκ της αρμονίας, και της συμφυΐας ο φυσικώτατος δεσμός θείω βουλήματι αποτέμνεται».[18] Τα φοβερά αυτά λόγια του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού, είναι γνωστά σε όλους μας μέσα από την ακολουθία της κηδείας. Εδώ λοιπόν παρουσιάζονται τρεις μεγάλες αλήθειες. Η πρώτη, ότι υπάρχει στενός και φυσικότατος δεσμός μεταξύ ψυχής και σώματος και υπάρχει μεγάλη αρμονία. Η δεύτερη αλήθεια είναι ότι η σχέση αυτή διασπάται βιαίως, και το βιαίως αυτό δημιουργεί το μυστήριο του θανάτου. Και τη τρίτη αλήθεια είναι ότι η διάσπαση αυτή γίνεται με την βούληση του Θεού.

Όλα αυτά λοιπόν κάνουν την ώρα του θανάτου φοβερή για τον κάθε άνθρωπο. Και το φοβερό δεν είναι στο ότι εγκαταλείπουμε τον κόσμο με τον οποίο έχουμε δεθεί, αλλά στο ότι αρχίζουν να ενεργούν μυστήρια, τα οποία προηγουμένως με την τύφλωση των αισθητηρίων οργάνων του σώματός μας δεν μπορούσαμε να τα αντιληφθούμε.

Τι γίνεται όμως μετά το θάνατο;

Ποιος μας βεβαιώνει ότι οι ψυχές ζουν μετά από τον θάνατο και περιμένουν την τελική κρίση και την Ανάσταση;

Στην Αγία Γραφή έχουμε πολλά χωρία που μας βεβαιώνουν ότι οι ψυχές ζουν μετά θάνατο. Αναφέρουμε δυο από την Παλαιά και δυο από τη Καινή.

Στην Παλαιά Διαθήκη αναφέρεται ότι «ο Αβραάμ απέθανε και προσετέθη τω λαώ αυτού»[19], δηλαδή στους δίκαιους προγόνους του. Ο προφήτης Ηλίας ανέστησε τον υιό της χήρας στα Σαρεπτά. Προσευχήθηκε στο Θεό και είπε: «Κύριε, ο Θεός, επιστραφήτω δη η ψυχή του παιδαρίου τούτου εις αυτόν».[20] Και πραγματικά, μετά την προσευχή, επέστρεψε η ψυχή του παιδιού στο σώμα του και έζησε πολλά χρόνια.

Ο τετραήμερος Λάζαρος, η θυγατέρα του Ιαείρου, ο γιος της χήρας της Ναϊν, όλων αυτών οι ψυχές επέστρεψαν στα αντίστοιχα σώματά τους με το λόγο του Χριστού. Ο ίδιος ο Κύριος είπε στο ληστή: «Σήμερον μετ΄ εμού έση εν τω Παραδείσω».[21] Αλλά ο ληστής βρισκόταν στο τέλος της επίγειας ζωής του. Επομένως, αφού το σταυρωμένο του σώμα σε λίγο θα πέθαινε, η ψυχή του ληστή ήταν εκείνη που θα βρισκόταν με τον Κύριο στον Παράδεισο.

Αλλά και στα έργα των μεγάλων θεολόγων και αγίων της Εκκλησίας μας υπάρχουν άπειρες αναφορές. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε δύο.

Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης στο λόγο του «Περί ψυχής και αναστάσεως» μας αναφέρει: «Οι δι΄ αρετής τον παρόντα διαπλέοντες βίον, ώσπερ εκ ακατακλύστω λιμένι τω αγαθώ κόλπω τας ψυχάς εναρμονίζονται».[22] Το αντίθετο συμβαίνει στους αμαρτωλούς: «Η των αγαθών στέρησις γίνεται φλοξ την ψυχήν διασμήχουσα».

Οι ψυχές δηλαδή κατά τον άγιο Γρηγόριο Νύσσης, όχι μόνο ζουν μετά τον θάνατο, αλλά, όσες είχαν ενδυθεί την αρετή, καταφεύγουν στον αγαθό κόλπο του Αβραάμ, ενώ των αμαρτωλών οι ψυχές, λόγω του ότι δεν έχουν το φωτεινό ένδυμα των αρετών, η έλλειψη αυτή γίνεται φλόγα που τις κατατρώγει.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς επίσης, σε ερώτηση που του απηύθυναν σχετικά με το που βρίσκονται τα πνεύματα, οι ψυχές, των απ’ αιώνος Αγίων, δίνει την εξής απάντηση: «Ουκ εν τω υπερουρανίω φωτί μετά των αγγέλων της αυτής εισιν απολαύοντα φωτοχυσίας;».[23]

Η ψυχή λοιπόν συνεχίζει να έχει δική της υπόσταση και ύπαρξη μετά το χωρισμό της από το σώμα. Διότι τίποτε δεν εμποδίζει την ψυχή να ζει και να υπάρχει και να προγεύεται τη μακαριότητα της Βασιλείας του Θεού. Ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός μας λέει πως η μακαριότητα αυτή, είτε την ονομάσουμε θεωρία, είτε μετοχή, είτε κοινωνία Θεού, είτε Βασιλεία, «ατελής εστί πάσα και ελλιπής ως προς εκείνην την ελπιζομένην κατάστασιν»[24], διότι οι ψυχές προσδοκούν την ανάστασιν, ώστε να λάβουν και τα σώματά τους, για να δοξασθούν τελείως και να μετάσχουν στην άκτιστη Χάρη του Θεού.

Συνοψίζοντας τη διδασκαλία της Εκκλησίας περί του θανάτου, αναφέρουμε τα πέντε κεντρικότερα σημεία της:

1. Θάνατος, σύμφωνα με την διδασκαλία των Πατέρων, είναι ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα.

2. Όταν ο χωρισμός αυτός γίνει, τότε η μεν ψυχή προγεύεται σε μία κατάσταση αναμονής τα του Παραδείσου ή της κολάσεως, το δε σώμα διαλύεται και περιμένει την Δευτέρα Παρουσία για να αναστηθεί και να ενωθεί με την ψυχή. Το σώμα αυτό δεν έχει ανθρώπινες ανάγκες αλλά μοιάζει με το ένδοξο και αναστημένο σώμα του Κυρίου μας μετά από την Ανάστασή Του.

3. Ο θάνατος δόθηκε από τον Θεό στους ανθρώπους μετά την έξοδό τους από τον Παράδεισο ως φυσικό επακόλουθο της αμαρτίας τους. Είναι δώρο του Θεού στους ανθρώπους για να μην μείνει η αμαρτία αθάνατη.

4. Η ψυχή και το σώμα είναι κτιστά. Δημιουργούνται κατά την στιγμή της συλλήψεως. Η ψυχή όμως «κατά Χάριν» γίνεται αθάνατη σύμφωνα με την διδασκαλία των Πατέρων.

5. Μετά τον θάνατο του Κυρίου μας και την νίκη Του με την ένδοξη ανάστασή Του στην ουσία δεν υπάρχει πλέον θάνατος για τους ανθρώπους αλλά ύπνος, γι’ αυτό και μιλάμε για κοιμηθέντες και για κοιμητήρια όπως ο Απόστολος Παύλος γράφει στην Α΄ προς Θεσσαλονικείς.

Ας κατανοήσουμε, λοιπόν, κι αυτό το Ψυχοσάββατο ότι οι άνθρωποί μας είναι μεν κεκοιμημένοι, αλλά είναι ζωντανοί. Δεν χάνεται ο άνθρωπος, αλλά τοπικά μετακομίζει. Εμείς οι ζωντανοί επικοινωνούμε μέσα από τη Θεία Λειτουργία, τις αγιαστικές πράξεις και την ελεημοσύνη και αναμένουμε και τη δική μας μετοίκηση και τη συνάντησή μας στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου μας. Μέχρι τότε ας ζήσουμε και εμείς, ευχόμενοι ότι την ώρα που θα μας καλέσει ο Χριστός κοντά Του, η εμπειρία της ζωής και η βεβαιότητά μας δια της πίστεως στη μετά θάνατον ζωή, θα μας κάνει να ψελλίσουμε κι εμείς όπως ο Γέροντας που αναφέραμε στην αρχή, τα εξής λόγια: «αφήστε με παρακαλώ. Ο Χριστός ήρθε. Η ζωή άρχισε».

† Αρχιμ. Ειρηναίου Λαφτσή