Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Τὸν ἀστέρα τὸν ἄδυτον, τὸν ἀκτῖσι φωτίζοντα, διδαγμάτων ἅπασαν τὴν ὑφήλιον, τῆς μετανοίας τὸν κήρυκα, τὸν σπόγγον τὸν πάγχρυσον, τὸν ὑγρότητα δεινῆς, ἀπογνώσεως αἴροντα, καὶ δροσίζοντα, ἐκτακείσας καρδίας ἁμαρτίαις, Ἰωάννην ἐπαξίως, τὸν Χρυσολόγον τιμήσωμεν.

Με τα λόγια αυτά μας καλεί σήμερα ο ιερός υμνωδός να τιμήσουμε την μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, του μεγάλου Πατέρα και Διδασκάλου της Εκκλησία μας, ο οποίος με την ζωή και το έργο του σφράγισε όχι μόνο την πορεία της Εκκλησία μας, αλλά και αυτή της οικουμένης ολόκληρής.

Γεννημένος στην Αντιόχεια, σε νεαρή ηλικία μένει ορφανός από πατέρα και η μητέρα του Ανθούσα, χήρα 20 ετών, τον ανατρέφει με χριστιανικό τρόπο. Σπουδάζει στην Αντιόχεια κοντά στον φημισμένο ρήτορα Λιβάνιο, αλλά και στην Αθήνα, συλλέγοντας ως η μέλισσα όλη την ανθρώπινη γνώση. Πανεπιστήμονας όντας, ξεχωρίζει για την ρητορική του δεινότητα και την οξυδέρκια του μυαλού του. Αρχικά γυρίζοντας μετά τις σπουδές του στην πατρίδα του εργάζεται ως δικηγόρος, αλλά σύντομα αποσύρετε για πέντε χρόνια στη έρημο όπου και ασκητεύει προσευχόμενος και μελετώντας της Αγία Γραφή. Το 381μ.Χ χειροτονήται διάκονος και το 340μ.Χ πρεσβύτερος. Κατά την ιερατική του πορεία ξεδίπλωσε και ανέπτυξε όλα τα ψυχικά του χαρίσματα και τα τάλαντα που του έδωσε ο Θεός. Κυρίως μέσα από το κυρηκτικό του έργο και με τον ένθερμο ζήλο, ο οποίος τον διακατείχε συγκλόνιζε τα πλήθη της Αντιόχειας τα οποία συνέρρεαν για να ακούσουν το κήρυγμά του το οποίο τους συγκινούσε βαθύτατα. Τόση δε υπήρξε η ευγλωτία του ώστε όταν η αυτοκράτειρα Ευδοκία η οποία τον μισούσε και τον δίωκε ήθελε να τον πειράξει, του έδωσε για ανάπτυξη του θέματος τον αριθμό μηδέν, αυτός ξεκινώντας με αυτή την λέξη μας έδωσε έναν σπουδαίο λόγο σχετικά με την δημιουργία του κόσμου.

Η φήμη του ξεπερνά τα όρια της Αντιόχειας και φτάνει μέχρι την Βασιλίδα των Πόλεων, όπου και τον καλούν και τον χειροτονούν στον τρίτο βαθμό της Ιεροσύνης, γενόμενενος έτσι Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως. Και από την θέση αυτή ο Άγιος συνεχίζει τον αγώνα του. Στα πρότυπα του Αρχιποίμενος Χριστού διδάσκει και νουθετεί. Γίνεται αδυσώπητος ελεγκτής κάθε παρανομίας και κακίας γεγονός που όπως είπαμε παραπάνω δημιουργεί το μένος της αυτοκράτειρας Ευδοξίας η οποία εργάζεται ως άλλη Ιεζάβελ, την εξόντωση του αγίου. Δύο φορές απομακρύνεται από την θέση του και πεθαίνει στην εξορία, στα Κόμανα του Πόντου, με τελευταίους λόγου να βγαίνουν από το χρυσώροο στόμα του: «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν».

 O ιερός Χρυσόστομος υπήρξε όπως εύστοχα λέει ένας σύγχρονος θεολόγος ο ποιο άριστος και δημοφιλής διδάσκαλος της Εκκλησίας μας. Είναι ο μεγάλος Ιεράρχης, ο οικουμενικός Διδάσκαλος και μάρτυρας της Εκκλησία μας. Μόνο αυτός ανέλυσε σε βάθος το σύνολο σχεδόν της Αγίας Γραφής, μας παρέδωσε την Θεία Λειτουργία που καθημερινά τελούμε μέσα στην Εκκλησία μας. Ως φωτεινοί οδοδείκτες της ζωής μας οι 804 ομιλίες του μιλούν στους ανθρώπους κάθε εποχής και αν λίγες από τις νουθεσίες τους κάναμε πράξη στην ζωή μας τότε τα πράγματα στον κόσμο μας θα ήταν τελείως διαφορετικά. Με ταπείνωση πορεύτηκε στην ζωή του και αυτή διδάσκει σε κληρικούς και λαϊκούς. Άκαμπτος σε θέματα ηθικής και κοινωνικής δικαιοσύνης δεν δίστασε να συγκρουστεί με την εξουσία της εποχής του η οποία είχε ολισθήσει και είχε αφήσει στο περιθώριο τον Λόγο του Θεού. Για αυτό και εξαντλημένος μέσα από τα μαρτύρια της συκοφαντίας και των συνεχών διώξεων οδηγείται στον θάνατο, ο οποίος όμως του χάρισε τον παράδεισο και τον ανέδειξε μεγάλο Διδάσκαλο της Εκκλησίας και του κόσμου μας. Αμήν. 

Ιερομ. Μ.Κ.